آشنایی با شغل مهندس هسته‌ای
اگر عاشق علم و فناوری‌های نو هستید و در تحلیل و حل مسائل توانمندید، شغل مهندسی هسته‌ای برای شما مناسب است.
مهندسی هسته‌ای چیست
دنیای امروز با بحران انرژی روبه‌رو است، انرژی هسته‌ای یکی از انرژی‌های نو است که به میزان زیادی این بحران را حل می‌کند. انرژی هسته‌ای کاربردهای بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف دارد. برای مثال از انرژی شکافت هسته‌ای در نیروگاه‌های هسته‌ای میتوان برای تولید الکتریسیته استفاده کرد. برای کاربردی کردن انرژی هسته‌ای، نیاز به متخصصان و کارشناسانی از جمله مهندس هسته‌ای است که به دانش و تخصص این حوزه تسلط داشته باشند.
مهندسی هسته‌ای را میتوان طراحی و گسترش راکتورهای شکافتی پیشرفته، تحقیقات بنیادی در گسترش و تعمیق استفاده از انرژی همجوشی، گسترش انرژی هسته‌ای هم در زمینه تئوری و هم کاربردی برای مدیریت پسماند زباله‌های رادیواکتیو، مدیریت مواد هسته‌ای، تولید رادیو ایزوتوپ‌ها برای کاربردهای پزشکی و دیگر کاربردهای صنعتی، با تاکید بر افزایش رفاه بشریت درحال حاضر و حفظ بهتر محیط زیست برای آیندگان تعریف کرد. مهندسی هسته‌ای به مسایل مربوط به ایجاد انرژی هسته‌ای، مدیریت و استفاده از آن می‌پردازد. حوزه مهندسی هسته‌ای ارتباط زیادی با تکنولوژی راکتورهای هسته‌ای، نحوه ساخت و استفاده از آن‌ها دارد.
مهندس هسته‌ای میتواند مسئول راه‌اندازی ایمن و بهره‌ور نیروگاه‌های اتمی، بازفرآوری سوخت، مدیریت مواد زائد، انهدام نیروگاه‌های هسته‌ای قدیمی و حفاظت و ایمنی (در برابر تشعشعات رادیواکتیو) باشد. در واقع مهندس هسته‌ای با تکنولوژی روز آشنا است و قدرت طراحی و بهینه‌سازی سیستم‌ها و نیز راه‌اندازی و نگهداری آن‌ها را دارد. همچنین مهندس هسته‌ای قادر است با مواد و تشعشعات رادیو اکتیو به صورت صحیح و بی‌خطر کار کند و در جابجایی آن‌ها و نگهداری و محافظت کارکنان در مقابل پرتوها توانمند است.
کار مهندس هسته‌ای چیست
مهندس هسته‌ای باید در برنامه‌ریزی و سازماندهی قوی و در ریاضیات، فیزیک و کار با کامپیوتر مسلط باشد. به دلیل نوظهور بودن این مهندسی ممکن است در مراحل مختلف کاری نیاز به انجام تحقیقات و پژوهش باشد. بنابراین مهندس هسته‌ای باید توانایی انجام تحقیقات مختلف را داشته باشد. در بخش‌های عملیاتی، مهندس هسته‌ای معمولا به صورت نوبتی حتی در تعطیلات و شب‌ها کار می‌کند. در بخش تحقیق و توسعه عمدتا مطابق با ساعات کاری معمول فعالیت می‌کند. محل کار مهندس هسته‌ای در آزمایشگاه‌ها، اتاق‌های کنترل، محیط نیروگاه یا دفاتر کاری است. او هنگام کار با مواد رادیو اکتیو در آزمایشگاه یا نیروگاه بایستی از لباس‌های محافظ ایمن استفاده کند.
زمینه‌های فعالیت مهندس هسته‌ای
- تحقیق و توسعه صنعتی و یا دانشگاهی
- حوزه پزشکی (زمینه پرتوپزشکی)
- دفاعی مانند توسعه و ساخت زیردریایی های هسته ای
- صنعت مانند صنعت تولید برق با انرژی هسته ای
- کشاورزی و تولید مواد غذایی
وظایف مهندس هسته‌ای
- طراحی، ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای به شکل ایمن و اقتصادی
- طراحی و ساخت تجهیزات اتمی مانند هسته رآکتورها، محافظ‌های تابش و سایر ابزار دقیق مرتبط
- فرآوری سوخت‌های هسته‌ای
- نظارت بر تاسیسات هسته‌ای برای شناسایی هر طرح، ساختار یا رویه‌های عملیاتی نقض کننده قوانین و مقررات ایمنی
- پایش و اندازه‌گیری سطوح تابش
- برنامه‌ریزی راه‌های ایمن انهدام زباله‌های هسته‌ای
- انجام تحقیقات کاربردی در صورت نیاز
- حفظ امنیت و رعایت ایمنی در کار
- انجام اقدامات اصلاحی یا خاموش کردن نیروگاه در شرایط اضطراری
- نظارت بر تکنسین‌های نیروگاه
- شرکت در جلسات و ارائه گزارش
دانش و مهارت مورد نیاز مهندس هسته‌ای
- علاقه شدید به علم و فناوری
- علاقه به انجام کارهای تحقیقاتی
- قدرت تجزیه و تحلیل و حل مساله مناسب
- توانایی مناسب سازماندهی و برنامه‌ریزی
- تسلط کافی در ریاضیات، فیزیک و کار با کامپیوتر
- دقت و توجه به جزئیات
- مهارت‌های ارتباطی مناسب
- توانایی کار تیمی
- اهمیت دادن به ایمنی و محیط زیست و آگاهی از قوانین و دستورالعمل‌های مرتبط
تحصیلات لازم برای شغل مهندسی هسته‌ای
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی هسته‌ای در مقاطع مختلف می‌توانند وارد این حوزه شوند. این رشته در سطح کارشناسی به صورت محدود در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود. همچنین علاقه‌مندان می‌توانند در رشته‌های کارشناسی مانند مهندسی برق یا مهندسی مکانیک تحصیل کنند و در مقاطع ارشد و دکترا به صورت تخصصی وارد حوزه مهندسی هسته‌ای در گرایش‌های مختلف شوند.
امکان تحصیل در خارج از کشور در رشته مهندسی هسته‌ای وجود دارد. البته با توجه به محدودیت‌های ایران در حوزه هسته‌ای، این امکان در کشورهای آمریکا و کانادا تقریبا برای ایرانیان وجود ندارد. به عبارتی به دانشجویان ایرانی بورسیه یا ویزا نمی‌دهند. اما معمولا در کشورهای دیگر اروپایی و آسیایی امکان ادامه تحصیل و بورسیه شدن در رشته مهندسی هسته‌ای به خصوص گرایش پرتوپزشکی وجود دارد.
آینده شغلی، بازار کار و شرایط استخدام مهندسی هسته‌ای
مهندس هسته‌ای میتواند در سازمان انرژی اتمی، سایت‌های هسته‌ای، نیروگاه‌های هسته‌ای، شرکت‌های مهندسی مشاور در حوزه طراحی و ساخت نیروگاه‌ها، بیمارستانها، مراکز و پژوهشگاه‌های پزشکی هسته‌ای، پژوهشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی دولتی و خصوصی، مراکز هسته‌ای صنعتی و شرکت‌های وارد کننده تجهیزات هسته‌ای استخدام و مشغول به کار شود. همچنین مهندس هسته‌ای در صورت داشتن مدرک دکتری و گاهی کارشناسی ارشد میتواند در حوزه آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به عنوان استاد دانشگاه و پژوهشگر فعالیت کنند.
مهندسی هسته‌ای از مشاغل نوظهور و جدید است. با توجه به حرکت کشور به سوی استفاده از انرژی هسته‌ای در زمینه‌های مختلف، نیاز بازار کار به مهندس هسته‌ای نیز افزایش یافته است. اما به علت تخصصی بودن این حوزه، در مجموع فرصت‌های شغلی محدودی برای مهندسان هسته‌ای در ایران وجود دارد. البته در بین تخصص‌ها و گرایش‌های مختلف مهندسی هسته‌ای، فرصت‌های شغلی و شرایط استخدامی مناسب‌تری برای گرایش پرتوپزشکی در ایران در بیمارستانها، مراکز پرتوپزشکی و مراکز پزشکی هسته‌ای وجود دارد.
در مجموع اگر کشور با سرعت بیشتری به سمت کاربردی کردن انرژی هسته‌ای در زمینه‌های مختلف برود، پیش‌بینی می‌شود وضعیت بازار کار برای مهندس هسته‌ای نیز بسیار بهتر شود.
شخصیت‌های مناسب شغل مهندس هسته‌ای
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید
از تجربیات دیگران استفاده کنید!
مطالعه تجربیات شرکت کنندگان آزمون‌های استخدامی سازمان‌های مختلف در دوره های گذشته می تواند نقش بسزایی در قبولی شما در سازمان مورد نظر داشته باشد.
۱۱۹ نظر برای آشنایی با شغل مهندس هسته‌ای