آشنایی با شغل

مهندس معدن

آشنایی با شغل مهندس معدن

اگر به کار در معادن در رده‌های مدیریتی و نظارتی علاقه دارید و می‌توانید شرایط سخت کار را تحمل کنید، شغل مهندسی معدن برای شما مناسب است.

مهندسی معدن مجموعه علوم، روش‌ها و فنونی است که از اکتشاف یک معدن آغاز و تا فرآوری آن ادامه دارد. البته معدن باید از نظر اقتصادی ارزش و صرفه کافی را داشته باشد تا بتوان کار اکتشاف و استخراج را (که فرآیندهایی پرهزینه هستند) در آن انجام داد. از آن‌جا که از سالیان بسیار قبل، انسان‌ها به دنبال کشف طلا و برخی از مواد معدنی ارزشمند بوده‌اند، شغل مهندسی معدن دارای قدمت زیادی است. کار مهندس معدن را می توان در مراحل زیر خلاصه کرد:

• پی‌جویی:  در این مرحله که کسب اطلاعات اولیه است، مهندس معدن به کمک برخی از متخصصان دیگر به بررسی اولیه و تصمیم در مورد نوع کانی و محل اکتشاف معادن می‌پردازد. برای این کار از روش‌های مختلفی مانند مشاهده، آزمایشات فیزیکی، نقشه‌برداری، نمونه‌برداری و ... استفاده می‌شود.
• اکتشاف:  این مرحله شامل اکتشاف مقدماتی، نیمه‌تفضیلی و تفضیلی است که در هر مرحله مهندس معدن با بررسی روند کار، نوع اکتشافات و برآورد هزینه‌ها در مورد ادامه دادن یا ندادن کار تصمیم می‌گیرد.
• استخراج:   در عملیات استخراج معادن، مهندس معدن باید عوامل زیادی از جمله شرایط اقتصادی، فنی، نحوه حمل و نقل مواد و بسیاری دیگر را مورد بررسی قرار دهد. استخراج معدن، عملیات‌ حفاری‌ و آتش‌باری‌ به‌ منظور خردکردن‌ سنگ‌، بارگیری‌ و باربری‌ و در اغلب‌ اوقات‌ سنگ‌شکنی‌ به‌ منظور رساندن‌ ابعاد سنگ‌ها به‌ اندازه‌ مناسب‌ است‌.  مهندس معدن بهترین راه برای استخراج مواد خام از معدن را با استفاده از روش‌های انفجار و حفاری پیدا می‌کند. عملیات استخراج در معادن به دو صورت روباز یا زیرزمینی انجام می‌گیرد که با توجه به عوامل مختلف در مورد نوع آن تصمیم‌گیری می‌شود.
• فرآوری: در بخش فرآوری نیز که در کارخانه‌های خالص‌سازی مواد خام به منظور تهیه خاک، سنگ و سایر مواد معدنی مورد نیاز صنایع مختلف صورت می‌گیرد، مهندس معدن نقش فعال و اساسی دارد.

مهندسان معدنی که در گرایش اکتشاف تخصص دارند، معمولا به عنوان مسئول فنی اکتشاف و ناظر بر عملیات اکتشافی در معادن در حال اکتشاف و در حال بهره‌برداری مشغول به کار می‌شوند. مهندسان معدنی که در گرایش استخراج معدن تحصیل کرده‌اند، معمولا به عنوان مسئول فنی معدن و ناظر عملیات استخراج فعالیت می‌کنند.

مهندسی معدن جزو مشاغل سخت به شمار می‌آید و افرادی که به این شغل وارد می‌شوند، باید توان کار و تحمل شرایط سخت آن را داشته باشند. البته اگر به طبیعت و استفاده از فنون و علوم مختلف در آن علاقه داشته باشند، کنار آمدن با این شرایط سخت، بسیار آسان‌تر می‌شود.

کار مهندس معدن معمولا به صورت تمام وقت است. البته گاهی در برخی از پروژه‌ها، ساعات بیشتری باید کار کند. زمان کاری مهندس معدن بین دفاتر کاری و محل معدن تقسیم می‌شود. گاهی در برخی از پروژه‌ها مجبور خواهد بود چند هفته یا چند ماه از خانه دور و در سفر باشد. شرایط معدن معمولا شرایط مساعدی نیست. مهندس معدن باید در محل معدن حتما لباس و تجهیزات ایمنی لازم را داشته باشد.

وظایف مهندس معدن

پیش از شروع کار در یک معدن، مهندس معدن باید با نقشه‌برداران معادن برای تصمیم‌گیری در خصوص صرفه اقتصادی داشتن آن معدن همکاری کند. برای این کار مهندس معدن باید اقدامات زیر را انجام دهد:

• استفاده از تکنیک‌های نقشه‌برداری زمین برای ترسیم طرح جغرافیایی معدن
• نظارت بر ساخت تونل‌ها در عملیات حفاری
• حفر زمین و تهیه نمونه از سنگ و خاک برای آزمایش
• انتخاب بهترین راه برای انتقال مواد معدنی به کارخانه‌های فرآوری
• ساخت مدل‌های کامپیوتری از معدن و مواد داخل آن
• ارائه پیشنهاد به مشتریان در خصوص نحوه ادامه کار

اگر حفر معدن شروع و ادامه یابد، وظایف مهندس معدن عبارتند از:

• مدیریت روزانه عملیات
• نظارت بر کارگران فنی
• تهیه گزارش از روند پیشرفت کار
• نظارت بر حفظ سلامتی و ایمنی در کار
• برنامه‌ریزی برای مقابله با حوادث غیر مترقبه مانند ریزش تونل یا سیل

در کار معدن نکته کلیدی که باید در نظر گرفته شود، اثرات محیطی حفر معدن بر نواحی اطراف آن است. در نتیجه یکی از مسئولیت‌های مهم مهندس معدن اطمینان یافتن در خصوص بازگشت سریع معدن به حالت قبلی و طبیعی آن پس از انجام عملیات حفاری است.

دانش و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس معدن

• مهارت تحلیلی قوی و رویکرد خلاقانه در حل مسائل
• دانش عالی در خصوص سنگ‌ها و مواد معدنی
• دانش عالی در ریاضیات و زمین‌شناسی
• مهارت استفاده از برنامه‌های طراحی کامپیوتری
• مهارت ارتباطی و ارائه مطالب در حد خوب
• توانایی اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی موثر
• مهارت بودجه‌ریزی
• به روز بودن و آگاهی از آخرین پیشرفت‌ها در این زمینه
• مهارت کار تیمی
• آگاهی از مسائل مربوط به سلامت و ایمنی در کار
• توان بدنی مناسب

نرم‌افزارهای تخصصی مهندس معدن

یکی از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای مهندس معدن، تسلط داشتن بر نرم‌افزارهای تخصصی حوزه مهندسی معدن است. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی مهندس معدن بپردازید، متوجه خواهید شد بیشتر کارفرمایان، شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از شرایط جذب مهندس معدن را تسلط بر نرم‌افزارهای مربوط به حوزه مهندسی معدن قرار داده‌اند. بنابراین اگر می‌خواهید در شغل مهندسی معدن موفق باشید و به راحتی شغل مناسب و پردرآمدی را در حوزه تخصصی خود بیابید یا اگر شاغل در این حوزه هستید و می‌خواهید پله‌های ترقی را سریع‌تر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی معدن یکی از راه‌های اصلی و مطمئن برای شماست. برخی از نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی معدن در جدول زیر فهرست شده‌اند.

تحصیلات لازم و بازار کار  مهندس معدن

فارغ‌التحصیلان   رشته مهندسی معدن در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می توانند وارد این حوزه شوند. برای انجام پروژه‌های معدنی از مراحل مقدماتی تا انتها، شامل تایید، صدور یا تمدید مجوزهای اکتشاف و استخراج و فرآوری، باید مهندس معدن که پروانه اشتغال به کار از سازمان نظام مهندسی معدن ایران دارد، در پروژه حضور داشته باشد. 

 

جست‌وجوی آگهی

استخدام مهندس معدن

مهندس معدن در سازمان‌های دولتی مانند وزارت‌خانه‌های صنعت، معدن و تجارت، نفت، نیرو، مسکن، راه و شهرسازی، و سازمان‌های راه آهن و مترو، انرژی اتمی، آزمایشگاه‌های مواد معدنی، شرکت‌های تولید مواد معدنی، تامین تجهیزات، تحقیق و توسعه و مشاوره‌ای و سایر شرکت‌های فعال در حوزه معدن و زمین‌شناسی فعالیت می‌کند. او می‌تواند در یک زمینه مشخص مانند مواد منفجره یا ایمنی و سلامت تخصص پیدا کند و با کسب تجربه کافی مدیر پروژه یا مدیر عملیاتی شود. همچنین مهندسان معدن در صورت داشتن تجربه کافی و سرمایه زیاد می‌توانند به طور شخصی در حوزه معدن شرکت تاسیس و فعالیت کنند.

شخصیت‌های مناسب شغل مهندسی معدن

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.

برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید