آشنایی با شغل کارمند بانک
کارمند بانک که به آن متصدی امور بانکی یا تحویل‌دار نیز گفته می‌شود، از افراد اصلی شعبه است که با مشتریان ارتباط دائم و مستقیم دارد. نخستین فردی که مشتری در بانک با او مواجه می‌شود کارمند بانک است.
کارمند بانک چه کار می‌کند
بانک یک سازمان اقتصادی است که وظایفی از جمله تهیه و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، عملیات مالی، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال وجوه، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان را بر عهده دارد. به عبارتی بانکداری فراهم کردن شرایط و امکاناتی است که به مشتریان اجازه می‌دهد با استفاده از آنها انواع عملیات بانکی خود را انجام دهند. مشتریان به دلایل مختلف از جمله تحویل یا دریافت پول، ارز یا اوراق بهادار، گرفتن اطلاعات در مورد انواع حساب‌ها، تسهیلات و سایر خدمات مالی به بانک مراجعه می‌کنند. فردی که بیشترین مسئولیت در انجام این امور را دارد کارمند بانک است.
شغل کارمند بانک یکی از پرطرفدارترین مشاغل برای بسیاری از افراد در کشور است. این شغل مزایا و معایبی دارد که توجه به آنها برای علاقمندان به شغل کارمندی بانک لازم و ضروری است. کارمند بانک یک شغل بسیار یکنواخت دراد و تقریبا هر روز کارهای یکسان و مشابهی را انجام می‌دهد. او باید در کار خود تمرکز و دقت زیادی داشته باشد تا دچار اشتباهات بانکی و مالی نشود. چون او به طور پیوسته با مشتریان سر و کار دارد و به منزله ابزار اصلی تبلیغاتی هر بانک محسوب می‌شود، باید از روابط عمومی و اخلاق مناسبی برخوردار باشد. او باید تا حدی با مباحث روان‌شناسی ارتباطی آشنا باشد و بتواند واکنش‌های مناسب به خصوص در شرایط خاص نشان دهد. کارمند بانک باید در گفتار و رفتارش بسیار محتاط باشد و نهایت احترام را به مشتری بگذارد. در صورت بروز مشکل یا اعتراضی از سوی مشتری نیز باید آرامش خود را حفظ و شرایط را به خوبی مدیریت کند. در واقع داشتن صبر و تحمل زیاد لازمه اصلی این شغل به حساب می‌آید.
از مزایای شغل کارمند بانک می‌توان به امنیت شغلی نسبی، ارتقای شغلی و مزایای تسهیلات آن نام برد. در بانک‌های کشور به خصوص بانک‌های خصوصی شرایط برای ارتقای شغلی از تحویل‌داری به سرپرست ارشد، معاونت و ریاست شعبه مناسب است که این روند ارتقا در بانک‌های تازه تاسیس کوتاه‌تر و سریع‌تر است. معمولا بانک‌های خصوصی تازه تاسیس برای رده‌های ارشد و مدیریتی شعبه در ابتدا از افراد با سابقه و بازنشسته بانک‌های دولتی استفاده می‌کنند و در سال‌های نخست به مرور آنها را با کارمندان با سابقه خود جایگزین می‌کنند. کارمند بانک همچنین هر چند سال یکبار می‌تواند از وام‌های کم‌بهره برای خرید خودرو و مسکن استفاده کند که این یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین مزایای این شغل است.
ساعت کاری بانک‌ها و موسسات مالی معمولا از ۸ صبح تا حدود ۴ بعد از ظهر است. البته کارمندان بانک صبح‌ها زودتر از ساعت ۸ صبح می‌آیند و عصرها به علت بستن حساب‌ها دیرتر می‌روند. در بسیاری موارد ساعات کاری بانک‌های خصوصی نسبت به بانک‌های دولتی کمی بیشتر است. در برخی از ایام تعطیل مانند تعطیلات نوروز، کارمندان بانک به صورت نوبتی باید سر کار خود حاضر باشند.
وظایف کارمند بانک
- مطالعه دستورالعمل‌ها و بخش‌نامه‌های بانک
- برخورد مناسب با مشتریان، درک نیازشان، پاسخگویی به سوالات و ارائه اطلاعات مفید به ایشان
- تحویل فرم‌های لازم به مشتری از جمله فرم‌های افتتاح حساب، واریز و برداشت وجه و دادن توضیحات کافی در صورت نیاز
- بررسی فرم‌های تکمیل شده، رفع نقص، تطبیق امضا و احراز هویت مشتریان
- تشکیل پرونده برای مشتریان بخش تسهیلات
- انجام عملیات بانکی مورد نظر مشتریان به کمک سامانه‌های بانکی
- دریافت و پرداخت پول نقد، ارز، چک و اوراق بهادار
- افتتاح یا بستن حساب‌های بانکی بنا به درخواست مشتریان
- پاسخگو بودن به سرپرست ارشد، معاون و رئیس شعبه
- بررسی گردش مالی صندوق خود در پایان روز کاری
- بررسی اسناد مالی روزانه و ارائه آنها به بایگانی
- شرکت در دوره‌های آموزشی که هر چند وقت یکبار بنا به نیاز توسط بانک برگزار می‌شود
دانش و مهارت‌های مورد نیاز کارمند بانک
- مهارت‌های ارتباطی خوب: از آنجا که کارمند بانک به طور مرتب با مشتریان بانک سر و کار دارد، باید ضمن حفظ احترام بتواند با ایشان ارتباط خوب و مناسبی برقرار کند و نیازهای‌شان را به درستی تشخیص دهد.
- دقت و تمرکز: وظایف کارمند بانک بسیار حساس است. اگر دقت و تمرکز کافی نداشته باشد، کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند منجر به کسری صندوق حتی در مبالغ زیاد، برداشت یا واریز پول به حساب فرد دیگری غیر از صاحب حساب اصلی، عدم احراز هویت صحیح مشتری و متعاقب آن شاید برداشت غیر مجاز پول از حساب شود.
- آگاهی از قوانین مالی و بانکی: کارمند بانک باید با جدیدترین قوانین و دستورالعمل‌های بانکی و مالی آشنا و به روز باشد تا به خوبی از آنها در کار خود استفاده کند.
- مهارت ریاضیات و محاسبه: یکی از ارکان اصلی شغل کارمند بانک، محاسبه است. البته بیشتر محاسبات در سامانه‌های کامپیوتری بانکی انجام می‌شود اما هنوز در بسیاری مواقع لازم است کارمند بانک با سرعت عمل خوب مقداری محاسبات انجام دهد.
- همکاری و هماهنگی با سایر کارکنان: در طول یک روز کاری همه کارمندان بانک و مسئولان شعبه با هم در ارتباط اند و همکاری می‌کنند. به عنوان مثال تایید بسیاری از اسناد و مدارک باید توسط معاون یا رئیس بانک انجام شود یا اینکه کارمندان بانک باید وجوه مورد نیاز خود را از رئیس صندوق دریافت کنند.
- مهارت کار با کامپیوتر و آشنایی با فناوری اطلاعات: امروزه همه سامانه‌های بانکی خوکار و بانکداری الکترونیکی بسیار رایج شده است. بنابراین کارمند بانک باید مهارت کافی در استفاده از کامپیوتر داشته و با آخرین دستاوردهای فناوری اطلاعات در حوزه بانکی آشنا باشد.
تحصیلات مورد نیاز و نحوه ورود به شغل کارمند بانک
به طور کلی بانک‌ها و موسسات مالی کشور از بین فارغ‌التحصیلان رشته‌های زیر برای شغل کارمند بانک استخدام می‌کنند:
| رشته‌های مورد نیاز استخدام بانک | ||
|---|---|---|
| مدیریت امور بانکی |
( معمولا به جز گرایش‌های هتل‌داری، جهان‌گردی) |
حسابداری |
| علوم اقتصادی | آمار | ریاضی |
| مهندسی صنایع | مهندسی کامپیوتر |
(برای شعب ارزی) |
| حقوق | علوم کامپیوتر | مهندسی فناوری اطلاعات |
فارغ‌التحصیلان رشته‌های فوق پس از شرکت در آزمون ورودی بانک‌ها و موسسات مالی و قبولی در آنها، باید در مصاحبه و گزینش شرکت کنند. در فرآیند مصاحبه سوالات مختلفی درباره اطلاعات عمومی، اطلاعات تخصصی، اطلاعات فردی و شخصیتی، سوابق تحصیلی و سوابق قضایی فرد پرسیده می‌شود. در واقع متقاضی از جهات مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در صورت قبولی در مصاحبه، معمولا متقاضیان باید در دوره‌های آموزشی و کارآموزی مرتبط که توسط بانک یا موسسه مالی برگزار می‌شود، شرکت کنند تا برای کار در شعبه آماده شود.
فرصت‌های شغلی و بازار کار کارمند بانک
در خصوص میزان استخدام کارمند بانک در کشور آمار دقیقی در دسترس نیست. در بانک‌های دولتی تعداد استخدام‌ها به دو دلیل بسیار کاهش یافته است. اول اینکه بسیاری از خدمات بانکی الکترونیکی شده است و دیگر اینکه مطابق با سیاست‌های خصوصی‌سازی کشور، بانک دولتی جدیدی افتتاح نشده است. بنابراین روند استخدام در بانک‌های دولتی رو به کاهش است. اما در بخش بانک‌های خصوصی شرایط کمی متفاوت است. با وجود الکترونیکی شدن بسیاری از خدمات، به دلیل خصوصی و رقابتی شدن فضای حاکم بین بانک‌ها و موسسات مالی، هر چند وقت یکبار شاهد تاسیس بانک یا موسسه مالی خصوصی جدیدی هستیم. این نشان می‌دهد روند استخدام کارمند بانک در این بخش در چند سال آینده رو به افزایش خواهد بود. البته در میان مدت و با پیشرفت فناوری انتظار می‌رود عمده خدمات مالی و بانکی به صورت غیر حضوری انجام شود. از طرفی بازار مالی و بانکی کشور از نظر تعداد بانک‌ها و موسسات مالی تاسیس شده به حالت اشباع خواهد رسید. بنابراین در آن زمان میزان استخدام نیروی کار در این بخش روند کاهشی پیدا خواهد کرد.
شخصیت‌های مناسب شغل کارمند بانک
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید