آشنایی با شغل طراح صحنه
طراح صحنه خالق اصلی فضای بصری فیلم یا نمایش و مسئول و ناظر ساخت و اجرای دکور و همچنین تهیه لباس بر اساس طرح‌های از پیش تهیه شده است.
معرفی اجمالی طراحی صحنه
هنر طراحی صحنه اشاره تیز بینانه‌ای به واقعیت‌های بدون چون و چرای زندگی هر جامعه دارد و می‌تواند با هنرمندی و خلاقیت طراح، تمام داستان نمایش را چه در سینما و تئاتر و چه در هر نمایش دیگری، در صحنه‌های بی شمار و بدون ابراز کلمه و سخنی و بدون طول و تفصیلی با وضوح تمام و تنها با یک نگاه درست، برای بیننده طرح و تعریف کند. طراحی صحنه در تولید انواع فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی، تئاترها و کنسرت‌ها از کلیدی‌ترین عوامل است.
هر نوع فیلم یا نمایش با هر زمینه، محتوا و قالبی، زبان خاص خود را می‌طلبد و از همین رو به طراحی صحنه خاص خود نیز نیاز دارد. طراح صحنه برای تبدیل و در واقع برگردان متنی ادبی و مکتوب (که همان فیلم‌نامه یا نمایش‌نامه است) به تصویر، باید شیوه‌های خاص خود را با هر نوع فیلم یا نمایش و مختصات آن منطبق و سعی کند از مرحله طراحی‌های اولیه تا رسیدن به مرحله نهایی کار، روشی ویژه را برای خلق فضای مناسب بیابد. البته در همه این مراحل حساس، ضمن تحقیق مداوم باید متن فیلم‌نامه یا نمایش‌نامه، مفاهیم آشکار و نهان آن و افکار و نظرات کارگردان را نیز به عنوان کلید راهنما و دستمایه اصلی در نظر داشته باشد تا از مفهوم اصلی دور نشود.
طراح صحنه همواره سعی می‌کند طبق نظر کارگردان فیلم یا نمایش، طراحی صحنه و لباس را انجام دهد چون مولف هر اثر در نهایت کارگردان است و طراحی‌ها و نقشه‌های اولیه حتما باید به تایید او برسد. بیشتر اوقات، طراح صحنه پس از خواندن متن (فیلم‌نامه، نمایش‌نامه یا برنامه) و انجام تحقیقات لازم و صحبت‌های مقدماتی با کارگردان، طرح صحنه (شاید به شکل طرح‌های کشیده شده روی کاغذ) را تهیه و به صورت طرح اولیه به کارگردان عرضه می‌کند. پس از بررسی‌های کارگردان، طراح صحنه با او برای طرح نهایی به توافق می‌رسد. البته برخی اوقات تغییراتی در حین کار پیش می‌آید که طراح صحنه باید انعطاف کافی در این موارد داشته باشد.
طراح صحنه نمی‌تواند مانند یک نقاش یا نویسنده به تنهایی کار کند. او عملکردش به طور مداوم تحت تاثیر فشارهای زمانی، مشکلات مالی، تغییر عقیده‌ها، محدودیت‌های ساخت و اجرای فیزیکی و نقادی‌های خود و کارگردان قرار دارد. طراح صحنه در خلال فیلم‌برداری به طور مداوم حرکات دوربین، توصیه‌ها و سفارش‌های کارگردان و فیلم‌بردار، تهیه کننده، حسابدار فیلم و سایر عوامل را بررسی می‌کند.
در کشور ما معمولا در بسیاری از فیلم‌ها و نمایش‌ها، طراح صحنه مسئولیت طراحی و تهیه لباس بازیگران را نیز برعهده دارد و از او با عنوان طراح صحنه و لباس یاد می‌شود. در طراحی لباس‌ها نیز او با کمک متن و مشورت با کارگردان، چهره‌پرداز و برخی دیگر از عوامل فیلم، مناسب‌ترین مدل‌ها، طرح‌ها و حتی پارچه‌ها را برای لباس‌های بازیگران انتخاب و آن‌ها را تهیه می‌کند. در پروژه‌های بزرگ گروهی از عوامل مانند سازنده دکور، دستیار و مسئول لباس زیر نظر طراح صحنه فعالیت می‌کنند اما در پروژه‌های کوچک معمولا خود طراح صحنه عمده کارها را انجام می‌دهد. در سال های اخیر مساله طراحی صحنه در کنسرت ها نیز مورد توجه قرار گرفته و وارد حوزه حرفه ای شده است. این خود زمینه کاری خوبی برای طراحان صحنه است.
طراح صحنه باید مهارت عالی در طراحی و توان خوبی در سازماندهی، تحمل فشار کاری و انجام به موقع کارها داشته باشد. همچنین داشتن خلاقیت و شم هنری در این کار بسیار مهم است. این شغل ساعت کاری مشخص و تعیین شده‌ای ندارد. بنا به پروژه‌ای که طراح صحنه و لباس در آن کار می‌کند، ساعت‌های کاری می‌تواند گاهی بسیار فشرده و زیاد باشد. او طراحی‌های اولیه این کار و هماهنگی‌های لازم برای تجهیزات و لوازم مورد نیاز را معمولا در دفتر کار انجام می‌دهد و در محل پروژه به اجرای آن‌ها می‌پردازد.
وظایف طراح صحنه
- مطالعه فیلم‌نامه یا نمایش‌نامه
- صحبت و مشورت با مدیر تولید، کارگردان، چهره‌پرداز و سایر عوامل در صورت نیاز
- ایجاد ایده‌های اولیه برای طراحی صحنه مطابق با هدف و بودجه تولید فیلم یا نمایش
- ارائه طرح اولیه به کارگردان برای بررسی بیشتر
- توافق روی طرح نهایی طراحی صحنه پس از مشورت‌های لازم
- ارائه دستورات و راهنمایی به سایر عوامل صحنه از جمله دستیاران برای اجرای طرح مورد نظر برای صحنه
- خرید یا اجاره تجهیزات و لوازم مورد نیاز
- نظارت بر صحنه در حین فیلم‌برداری یا اجرا وانجام تغییرات لازم در صورت لزوم
دانش و مهارت مورد نیاز شغل طراح صحنه
- داشتن شم هنری و علاقه زیاد به این حوزه
- قدرت خلاقیت و تخیل خوب
- مهارت عالی در طراحی
- مهارت‌های ارتباطی مناسب برای همکاری با سایر عوامل
- توان رهبری گروه طراحی صحنه و لباس
- مهارت سازماندهی
- دقت زیاد و توجه به جزئیات
- توانایی تحمل فشارکاری و انجام به موقع پروژه‌ها
- داشتن اطلاعات و دانش مربوط به حوزه طراحی و مد
- داشتن انعطاف‌پذیری لازم برای انجام تغییرات احتمالی
- آشنایی با فرآیند تولید فیلم و تئاتر
تحصیلات، بازار کار و آینده شغلی طراح صحنه
فارغ‌التحصیلان رشته طراحی صحنه می‌توانند وارد این شغل شوند. البته برخی از طراحان صحنه از رشته‌های مشابه مانند ارتباط تصویری یا معماری داخلی به این حوزه آمده‌اند. علاقه‌مندان در آغاز معمولا باید مدتی به عنوان دستیار طراح صحنه فعالیت کنند یا در پروژه‌های کوچک کار کنند. پس از کسب تجربه و مهارت لازم می‌توانند به عنوان طراح صحنه در پروژه‌های بزرگ کار خود را ادامه دهند. طراح صحنه می تواند در پروژه های مختلف تولید فیلم و سریال‌های تلویزیونی، برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی، تئاترها و کنسرت‌ها فعالیت کند. تا چند سال قبل نیروی تحصیل کرده و متخصص در این حوزه به اندازه کافی وجود نداشت. اما هم اکنون نیروی متخصص برای این بخش تربیت شده است. آینده شغلی خوبی نیز پیش روی این طراحان صحنه متخصص قرار دارد. البته رقابت برای یافتن فرصت‌های شغلی مطلوب و بستن قراردادهای خوب، بسیار زیاد است. کار با کارگردانان برجسته در پروژه‌های بزرگ، زمینه مناسبی برای کسب تجربه و مهارت برای هر طراح صحنه‌ای را فراهم می کند.
شخصیت‌های مناسب شغل طراح صحنه
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید
از تجربیات دیگران استفاده کنید!
مطالعه تجربیات شرکت کنندگان آزمون‌های استخدامی سازمان‌های مختلف در دوره های گذشته می تواند نقش بسزایی در قبولی شما در سازمان مورد نظر داشته باشد.
۱ نظر برای آشنایی با شغل طراح صحنه