آشنایی با شغل
مهندس شهرسازی

مهندسی شهرسازی چیست

شهرسازی عبارت است از مطالعه طرح‌ریزی و توسعه شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با توجه به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخ‌گویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری. آنچه که به طور معمول در شهرسازی صورت می‌گیرد، طراحی، تقویت و تنظیم فضا به منظور ایجاد توسعه‌ای موزون است. دانش شهرسازی‌ به‌ بررسی‌ تحولات‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌ و فیزیکی‌ یک‌ شهر می‌پردازد و تلاش‌ می‌کند که‌ روابط‌ موجود را در قالب‌ یک‌ نظام‌ هماهنگ‌، مدیریت‌ و سازماندهی‌ کند.

 

 

کار مهندس شهرسازی چیست

مهندس‌ شهرسازی‌ کسی‌ است‌ که‌ با مطالعه‌ و بررسی‌ روابط‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌ و فرهنگی‌ حاکم‌ در شهر، برنامه‌ای‌ بسامان‌ و مطبوع‌ برای‌ یک‌ شهر ارائه‌ می‌دهد، برنامه‌ای‌ که‌ تصویرگر سیمای‌ شهر در آینده‌ است‌. مهندس شهرسازی می‌تواند در تغییر سیمای شهر، ایجاد بدنه چشم‌نواز و منظری خوب و آرامش‌بخش و پیش‌بینی تمهیدات لازم که تامین خدمات عمومی شهر را منظور کند، فعالیت داشته باشد. مهندس شهرسازی با دید وسیعی که دارد مسائل یک شهر را برنامه‌ریزی و ساختار آن را طراحی می‌کند. او باید شرایط و الزامات مختلف محل مورد نظر از جمله اقلیم و فرهنگ را در نظر بگیرد و با کمک خلاقیت و نوآوری خود آن‌ها را به بهترین شکل در برنامه‌ها و طراحی‌های خود لحاظ کند. شهرسازی در عین تخصصی بودن، با زمینه‌های مختلف مسائل شهری، روستایی، منطقه‌ای و انسانی ارتباط نزدیکی دارد. مهندس شهرسازی معمولا در کار خود با متخصصان مختلف از جمله مهندسان معماری و عمران، جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان، متخصصان محیط زیست و جغرافیا ارتباط دارد.

حوزه‌های تخصصی مهندس شهرسازی

فعالیت‌های مهندس شهرسازی حوزه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد که معمولا با توجه به تخصص و گرایش تحصیلی، در یک یا چند حوزه مشغول به کار می‌شود. این حوزه‌ها عبارتند از:

  • برنامه‌ریزی‌ شهری‌ که‌ عمدتا بر روی‌ کاربری‌ اراضی‌ متمرکز است‌؛ یعنی بررسی‌ می‌کند که‌ چگونه‌ می‌توان فضا و پهنه‌ شهر را به‌ فعالیت‌های‌ مختلف‌ اعم‌ از صنعتی‌، تجاری‌ و مسکونی‌ اختصاص‌ داد
  • برنامه‌ریزی‌ حمل‌ و نقل
  • برنامه‌ریزی‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌؛ زیرا مهم‌تر از مسائل فیزیک شهری، جامعه‌ شهری‌ و انسان‌هایی‌ اند که‌ در این‌ محیط‌ زندگی‌ می‌کنند. به‌ عبارت‌ دیگر برای‌ اقشار مختلف‌ که‌ امکانات‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌ و فرهنگی‌ دارند یا برای‌ اقوام‌ مختلفی‌ که‌ در مکان‌های‌ مختلف‌ یک‌ شهر زندگی‌ می‌کنند، باید برنامه‌ریزی‌ شود.
  • برنامه‌ریزی‌ شبکه‌های‌ زیرساختی‌ مانند آب‌، برق‌ و تلفن
  • برنامه‌ریزی‌ محیط‌ زیست‌ که‌ به‌ بررسی‌ خطرات‌ محیط‌ زیست‌ مانند سیل‌ و زلزله‌ می‌پردازد و برای‌ مقابله‌ با این‌ سوانح‌ برنامه‌ریزی‌ می‌کند و تاثیرات‌ سویی‌ را که‌ انسان‌ بر محیط‌ زیست‌ می‌گذارد مطالعه‌ می‌کند.
  • طراحی‌ شهری‌ که‌ به‌ طراحی‌ سه‌بعدی‌ شهر می پردازد و محور توجه‌ آن‌ مناسبات‌ انسان‌ با محیط‌ فیزیکی‌ خود است‌. در واقع‌ در طراحی‌ شهری‌ انسان‌ با همه خصوصیات‌ جسمی‌، روحی‌ و معنویش‌ مطرح‌ است‌ و هدف‌ آن‌ نیز ارتقای‌ کیفیت‌ شهر است

وظایف مهندس شهرسازی

  • تهیه طرح‌ها و نقشه‌های شهری و منطقه‌ای
  • انجام پروژه‌های طراحی، ساخت محوطه‌ها و تفکیک اراضی
  • تایید نقشه‌های ساخت و ساز
  • نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی و شهرسازی
  • دادن مشاوره به مدیران و مسئولان در امور شهری
  • طراحی و برنامه‌ریزی برای ایجاد انواع شهرک‌های مسکونی، تجاری و صنعتی
  • برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای جدید
  • بررسی نتایج و اثرات انواع پروژه‌های عمرانی روی مسائل شهری و شهرنشینی
  • برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم حمل و نقل شهری و تلاش برای توسعه آن
  • طراحی اولیه یا مجدد خیابان‌ها و معابر با هدف افزایش ایمنی و راحتی همه افراد جامعه و کاهش ترافیک و ازدحام
  • برنامه‌ریزی و اخذ تدابیری برای کاهش اثرات سوء زندگی شهری
  • مکان‌یابی عناصر و کاربری‌های گوناگون شهری

مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس شهرسازی

  • علاقه به فعالیت‌های مهندسی و مباحث شهرسازی
  • داشتن درک و ذوق هنری (زیرا حوزه کاری مهندس شهرسازی تلفیقی از هنر و مهندسی است)
  • داشتن اطلاعات کافی در حوزه‌های مختلف شهری، انسانی، اجتماعی و اقتصادی
  • توان تجزیه و تحلیل مناسب
  • توان انجام کار گروهی
  • مهارت‌های ارتباطی و مذاکره‌ای مناسب
  • توان خوب در سازماندهی و مدیریت زمان
  • داشتن خلاقیت و نوآوری
  • توان خوب در طراحی و شناخت روانشناسی رنگ‌ها (به خصوص برای مهندسان طراحی شهری)
  • آشنایی با زبان انگلیسی

نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی شهرسازی

امروزه نرم افزارهای رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمکی مهندس شهرسازی است. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی مهندس شهرسازی بپردازید، متوجه خواهید شد بیشتر کارفرمایان، شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از شرایط جذب مهندس شهرسازی را تسلط بر نرم‌افزارهای مربوط به حوزه مهندسی شهرسازی قرار داده‌اند. بنابراین اگر می‌خواهید در شغل مهندسی شهرسازی موفق باشید، به راحتی و به سرعت بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در این حوزه  بیابید یا اگر در این حوزه شاغل هستید و می‌خواهید پله‌های ترقی را سریع‌تر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی شهرسازی یکی از راه‌های اصلی و مطمئن برای شماست. برخی از مهم‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی شهرسازی عبارتند از:

جدول نرم‌افزارهای تخصصی  
CityEngine نرم‌افزار ایجاد مدل‌سازی سه بعدی شهری
Auto Cad نرم‌افزار  طراحی‌های دو بعدی و سه بعدی و علوم مهندسی مرتبط با نقشه‌کشی
Revit نرم‌افزار مدل‌سازی و طراحی نقشه‌های ساختمانی
GeoShow۳D نرم‌افزاری قوی برای مدیریت اطلاعات جغرافیایی سه بعدی

 

تحصیلات، بازار کار و فرصت‌های استخدامی مهندس شهرسازی

برای ورود به شغل مهندسی شهرسازی حداقل مدرک کارشناسی مهندسی شهرسازی لازم است. علاقه‌مندان می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای این رشته در گرایش‌های مختلف ادامه تحصیل دهند.

زمینه‌های کاری مهندس شهرسازی در کشور بسیار متفاوت و متنوع است. مهندس شهرسازی می‌تواند در سازمان‌های وابسته به مسائل سکونتی و شهری از جمله وزارت مسکن، راه و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن، شرکت عمران شهرهای جدید، مراکز تحقیقاتی مسکن و شهرسازی، استانداری‌ها، بنیاد مسکن، شهرداری‌های مناطق و نواحی شهری و سازمان‌های وابسته به آن‌ها مانند دفاتر نوسازی بافت‌های فرسوده، سازمان نوسازی، سازمان زیباسازی شهری و سازمان‌های پیشگیری از مدیریت بحران استخدام شوند. همچنین به عنوان کارشناس رسمی دادگستری می‌تواند به حل پرونده‌های مرتبط به حوزه کاری خود بپردازد. برای این کار بایستی در آزمون مربوطه که در هر نوبت شرایط آن اعلام می‌شود، شرکت و مدرک کارشناس رسمی از دادگستری دریافت کند.

 در بخش خصوصی نیز فعالیت در شرکت‌های مهندسین مشاور شهرسازی، معماری و برنامه‌ریزی منطقه‌ای امکان‌پذیر است. در صورت داشتن سرمایه، تجربه و سایر شرایط لازم، نیز می‌توان به طور مستقل به تاسیس شرکت مهندسی مشاور شهرسازی اقدام کرد.

مهندس شهرسازی برای دریافت مجوزهای فعالیت در بسیاری از بخش‌ها باید از سازمان نظام مهندسی پروانه اشتغال به کار دریافت کند. او  ۳ سال پس از فارغ‌التحصیلی می‌تواند در آزمون حرفه‌ای سازمان نظام مهندسی که به صورت سراسری در استان‌ها برگزار می‌شود، شرکت کند و به شرط قبولی در آزمون و ارائه سوابق کارآموزی مناسب پروانه اشتغال به کار مهندسی دریافت کند.

با توجه به روند رو به رشد توسعه شهرها در کشور و لزوم به کارگیری متخصصان شهرسازی برای برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای پروژه‌های مرتبط، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی بازار کار  و فرصت‌های شغلی مناسبی پیش روی مهندسان شهرسازی باشد.

 

شخصیت‌های مناسب شغل مهندسی شهرسازی

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.

 

برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید

 

ای استخدام

از تجربیات دیگران استفاده کنید!

مطالعه تجربیات شرکت کنندگان آزمون‌های استخدامی سازمان‌های مختلف در دوره های گذشته می تواند نقش بسزایی در قبولی شما در سازمان مورد نظر داشته باشد.

۷۹ نظر برای آشنایی با شغل مهندس شهرسازی

  • م
    محدثه
    ۱۴ مهر ۱۴۰۲، ۱۴:۳۶
    سلام
    من دانشگاه دولتی مهندسی شهرسازی قبول شدم
    میخواستم بدونم هزینه‌ی توی دوران تحصیل مثلا وسایل‌هایی که باید بخری و کلا هزینه دوران تحصیل به غیر از خوابگاه چقدر میشه؟؟؟تقریبا ترمی چند درمیاد؟؟؟؟اگه پاسخ بدید ممنون میشم
    • م
      مائده
      ۲۲ آذر ۱۴۰۲، ۲۲:۳۲
      سلام اول تبریک میگم من ده سال پیش قبول شده بودم هر چیزی که یادم باشه رو میگم در مورد هزینه های اصلی ماژیک، راپید و این جور امکانات رو حتما برای اسکیس و راندو لازم دارید که یکمی گرونن دیگه اینکه ماها دوربین عکاسی حرفه ای و لنز هم خریدیم اما به نظرم ضرورت نداشت اگر گوشیتون کیفیت خوبی داره همون کافیه (و شاید دانشگاهتون دوربین داشته باشه در اختیارتون بذاره) مورد بعدی از یه ترمی به بعد ما شیت هارو چاپ میکردیم و چون رنگی بودن و روی کاغذ باکیفیت گرون میشدن در مورد خرید کتاب هم سعی کنید فقط کتاب های اصلی مرجع و بسیار معتبر رو بخرید یعنی الزاما هر کتابی که اساتید معرفی میکنند نخرید سعی کنید تا حد امکان از کتابخونه تهیه کنید یادداشت بردارید (اگر بر میگشتم عقب خیلی کتاب هارو نمیخریدم) دیگه چیزی به ذهنم نمیرسه نگران هزینه ها نباشید خدا بزرگه فقط اگر دارید تو این رشته تحصیل میکنید خوب درس بخونید تو همایش ها و دوره های تخصصی معتبر شرکت کنید مقاله بخونید بنویسید از کنفرانسی شروع کنید و سعی کنید رزومه خوبی برای خودتون بسازید تا برای ورود به بازار کار راحت باشید موفق باشید
      • ک
        کیمیا
        ۱۷ بهمن ۱۴۰۲، ۱۹:۵۵
        سلام من دانشجو ترم آخر شهرسازیم دانشگاه دولتی و تا الان به جز چند تا کتاب هزینه ای دیگه ای نکردم :/ البته ما اکثرا کارارو سیستمی انجام میدیم پس سیستم لازمه داشته باشی
      • ح
        حسام
        ۱۶ خرداد ۱۴۰۱، ۱۷:۰۹
        در مورد رشته شهرسازی در تمام مقاطع لیسانس و ارشد و دکتری، فقط اینو میتونم بگم که اگر علاقه مندید روزی 10 ساعت با حقوق پایه ی وزارتخونه، کار کنید؛ حتما دراین رشته رو بخونید.
        به عنوان کسی که ارشد شهرسازی داره و از مقطع دکتری انصراف داده این حرفو میزنم. حتی وضعیت رشته ی ادبیات فارسی در استخدام بسیار بسیار بهتر از رشته شهرسازیه. در خوشبینانه ترین حالت شما بعد از گرفتن ارشدتون استخدام شرکت های مشاور میشید با حقوق ماهیانه نصف حقوق یک کارگر متخصص کارخونه.
        این رشته، مخصوص افرادیه که در حال حاضر استخدام دولت هستند و برای ارتقای جایگاهشون مثلا باید ارشد بگیرن.
        برای کسی که الان شغلی نداره یا تازه میخواد کنکور سراسری بده و این رشته رو انتخاب کنه، فقط میتونم بگم دست نگه دار.
        وضعیت این رشته حتی در مهاجرت هم فاجعه است. لیسانس حسابداری خیلی خیلی خیلی راحت تر نسبت به مهندس و ارشد شهرسازی میتونه کار پیدا کنه و حتی مهاجرت کنه.
        خلاصه به خودتون خیانت نکنید مثل ما.
        • ع
          علی
          ۳۱ مرداد ۱۴۰۳، ۰۹:۵۳
          جانا سخن از زبان ما میگویی
        • ز
          زینب
          ۲۹ بهمن ۱۳۹۹، ۰۹:۵۲
          من ترم دو مهندسی شهرسازی هستم. و البته از رشته م خیلیم راضیم...به امید خدا کار هم هست...ممنون میشدم بیشتر توضیح بدین بابت کار در سازمان های دولتی و خصوصی
          • م
            محمدی
            ۳۰ مهر ۱۴۰۲، ۱۳:۳۲
            انصراف بده برو نقشه برداری یا معماری
            نمیتونی کار پیدا کنی منم رشتم همینه کار پیدا نکردم یعنی فقط معماری عمران میخان هرجایی پروانه هم بخای بگیری نمیتونی طراحی یا اجرا برداری فقط نظارت 7سقف به بالا اونم خیلی کمه چون پروژه های بزرگ هستن من مجبور شدم برم حسابداری
            نقشه برداری معماری راحت میتونی با سهمیه پروانه ات کار بردای
            ...
          • س
            سمیرا
            ۱۰ بهمن ۱۳۹۷، ۱۴:۱۰
            من لیسانس شهرسازی دارم و الانم سرکارم.درامدش با میزان توانایی شما ربط داره ولی این رشته ارزش داره واسش وقت گذاشت
            چون همه علوم لازم رو یادمیگیری و همه ارگان های دولتی و خصوصی می تونی کار میکنی
            روابط عمومی قوی هم لازمه!!!
            • م
              موسوی
              ۱۷ تیر ۱۳۹۹، ۰۰:۱۱
              سلام میشه با من تماس بگیرین.راهنمایی میخوام ممنون
              • س
                ساحل
                ۲۴ آذر ۱۳۹۹، ۱۹:۲۱
                ارگان های دولتی شامل چیا میشه؟
                • م
                  محمدی
                  ۲۶ شهریور ۱۴۰۲، ۲۲:۰۷
                  کجا کار می‌کنید چه ارگان؟ یا شرکت خصوصی من که مشهدم اصلا بازار کار نداره پدرم درومده ولی کار پیدا نکردم
                  • ت
                    تهرامی
                    ۶ خرداد ۱۴۰۳، ۰۷:۲۷
                    والا من دانشجوی ترم ششم هستم و دقیقا الان با این نتیجه رسیدم که این رشته به هیچ وردی نمیخوره و امسال ول کردم
                  • م
                    محمدی
                    ۳۰ مهر ۱۴۰۲، ۱۶:۳۳
                    کجا کار می‌کنید؟
                  • ا
                    امیر حسین
                    ۱۶ مهر ۱۳۹۷، ۱۴:۴۵
                    سلام من دانشجوی رشته شهرسازی هستم و در دانشگاه امیر کبیر در حال تحصیل میباشم کار داره یا ن؟؟؟
                    • م
                      معین
                      ۲۱ مهر ۱۳۹۷، ۰۳:۴۸
                      سلام من باید چه کتاب های رو برای ارشد بخونم ممنون
                      • م
                        محمدی
                        ۲۶ شهریور ۱۴۰۲، ۲۲:۰۸
                        انصراف بدین وقتی عمران هست معماری شهرسازی جایگاهی ندارن به خودتون ظلم نکنید
                      • ا
                        السانا
                        ۵ مهر ۱۳۹۷، ۰۰:۰۷
                        به نظرمن رشته شهرسازی رشته بسیارخوبیه من خودم الان میخونم رفته رفته هم بازارکارش بهترمیشه نسبت به بقیه رشته هامن شخصا ازرشته م خیلی راضی ام
                        • ع
                          علیرضا
                          ۱۴ بهمن ۱۳۹۶، ۱۱:۴۵
                          بازار کارش خیلی ضعیفه.هر روز بدتر میشه. رشته خوبیه. جذاب و جالبه و مهارت های زیادی هم یاد میگیری. اما بازار کارش ضعیفه و هر چی از شهرهای بزرگ دورتر باشی ضعیفتر هم میشه.
                          4ساله مدرک گرفتم و همه جا هم وا3 کار رفتم.هم سازمان های دولتی (بنیاد مسکن،شهرداری، معاونت برنامه ریزی و ...) و هم شرکت های خصوصی. پیش استادای خودم وا3 مشاوره میرم میگن شرمندتونیم که کار نیست. 1ساله عضو نظام مهندسی هستم. حتی 1کار هم وا3 امضا پیشم نفرستادن.
                          • م
                            محمدی
                            ۲۶ شهریور ۱۴۰۲، ۲۲:۰۹
                            پروانه پایه 2 میتونی کار برداری
                            پایه 3 زیاد نمیدن کار
                            • a
                              aly
                              ۳۰ مهر ۱۴۰۲، ۱۰:۲۸
                              میشه درمورد پایه 2و3توضیح بدید؟ ممنون میشم فرقشون چیه ربطی به بازار کار داره؟
                              • م
                                محمدی
                                ۳۰ مهر ۱۴۰۲، ۱۳:۲۷
                                پروانه مهندسی از پایه 3 شروع میشه بعد از 4سال سابقه کار باید پایه 2 بگیری با آزمون وبعد 5سال باید پایه 1 بگیری
                                پایه 3 هم میتونی کار برداری ولی چون پروژه های 7 سقف به بالا و پروژه های بزرگ هستن باید بردارید برای رشته شهرسازی
                                فرقش تجربه کاری شما هست شما مبتدی هستین سابقه کاری کم یا اصلا ندارین پایه 3 میگیرید با 4سال تجربه پایه 2 میگیرید البته برای اینکه پایه 2 بتونید بگیرید باید یک پروژه حداقل انجام داده باشید که جز سوابق کاریتون حساب میکنن
                          • ف
                            فافا
                            ۲۵ شهریور ۱۳۹۶، ۰۳:۳۰
                            سلام دوستان .من شهرسازی قبول شدم و گلیم ذوق داشتم. ولی با دیدن این نظرات میشه گفت کلا ناامید شدم.ینی واقعا بازار کار نداره؟سخته خیلی؟
                            • ص
                              صدف
                              ۲۱ شهریور ۱۳۹۷، ۱۹:۵۵
                              منم همین رشترو قبول شدم .رشته ی خوبیه نوپاعه.بازار کار هررشته ای ب خود ادم بستگی داره ک چقدر تلاش کرده باشی.الان خیلیا توو رشته های مختلف بیکارن.تو نمیتونی اینو تضمین کنی چون فلانی نرفته سرکار توو این رشته منم نمیتونم برم پس برم یه رشته ی دگ ک با اون برم سرکار.تو برایی رشته های دگ هم نمیتونی ضمانت کار بدی.
                              • ن
                                ناشناس
                                ۹ آذر ۱۳۹۸، ۲۳:۳۹
                                کار داریم تا کار
                                • م
                                  محمدی
                                  ۳۰ مهر ۱۴۰۲، ۱۶:۳۲
                                  بله کار نیست رستتو عوض کن نقشه برداری، معماری، حتی الهیات از شهرسازی بهتره
                                • H
                                  Hmf
                                  ۲۶ خرداد ۱۴۰۰، ۱۲:۲۵
                                  سلام من کارشناسی ارشد شهرسازی و برنامه ریزی شهری دارم، نا امید نشو ادامه بده و سعی کن خودتو تو بحث gis تقویت کن
                                  • K
                                    Khaterah
                                    ۲۹ تیر ۱۴۰۰، ۱۸:۰۵
                                    سلام من یکی از دانشجویان رشته طراحی شهری شهرسازی هستم میشه بگید که کدوم توانایی هارو باید برای این رشته نیاز دارم ممنون
                                    • م
                                      محمدی
                                      ۳۰ مهر ۱۴۰۲، ۱۳:۲۹
                                      کجا مشغول کار هستین؟

                                  لطفا سوالات و نظرات خود را بیان کنید

                                  ثبت پاسخ