آشنایی با شغل

مهندس برق

 مهندس الکترونیک (مهندس برق) بسته به محل کار خود، ساعات کاری متفاوتی می‌تواند داشته باشد. مثلا اگر به عنوان کارشناس در سازمان و یا شرکتی مشغول به کار باشد، ساعت کاری او به روال اداری معمول از ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر است. اما اگر در پروژه خاصی فعالیت کند، شاید بتوان گفت ساعات کاری مشخص و معینی ندارد و وضعیت پروژه آن را تعیین می‌کند. حتی مهندس برق گاهی شب‌ها و گاهی روزهای تعطیل مجبور می‌شود سر کار خود باشد. در انجام برخی پروژه‌ها باید یا مدتی در محل پروژه بماند و دور از خانواده زندگی کند یا چندین بار باید سفر کند و از محل پروژه بازدید کند.

کار مهندس برق تحقیق، طراحی و توسعه ابزار و تجهیزات الکترونیکی در صنایع مختلف است، مانند:

• مخابرات و ارتباطات: موبایل، رادیو، تلویزیون و ارتباطات ماهواره‌ای
• ارتباطات داده‌ای: کامپیوتر خانگی، لب تاپ، کامپیوترهای جیبی و ماشین های خودپرداز بانک ها
• پژوهش‌های علمی: آکوستیک، اپتیک، فیزیک و فناوری نانو
• وسایل پزشکی: دستگاه های پزشکی و آزمایشگاهی
• نظامی: ارتباطات، ناوبری و سیستم های تسلیحاتی
• هوا و فضا: رادار، سیستم های هوانوردی و ارتباطی
• حمل و نقل: سیستم های الکترونیکی خودرو، سیستم های رد یابی و مسافت سنج
• لوازم خانگی: اعم از وسایل آشپزخانه تا اتاق پذیرایی
• ساخت و تولید: ماشین‌آلات صنعتی و کنترل کننده‌های منطقی قابل برنامه‌ریزی

 

مهندس برق معمولا با گروهی از مهندسان و تکنسین‌های مختلف روی پروژه کار می‌کند. بنابراین وظایف یک مهندس برق در یک پروژه را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:

• بررسی کاربردی بودن و قابل استفاده بودن جدیدترین تکنولوژی‌ها و نوآوری‌های حوزه برق و الکترونیک برای به کارگیری در روند پروژه
• طراحی اجزا، نرم افزار، محصولات و سیستم‌های الکترونیکی برای کاربردهای تجاری، صنعتی، پزشکی، نظامی و علمی
• تست نمونه‌های آزمایشگاهی و تجزیه و تحلیل داده‌ها
• تهیه برنامه‌های فنی و عملی با استفاده از نرم‌افزارهای طراحی و مهندسی کامپیوتری
• تخمین هزینه‌ها و نیروی انسانی مورد نیاز و انجام زمان‌بندی پروژه
• هماهنگی فعالیت‌های تکنسین‌ها و کارگران
• اطمینان از رعایت شدن مقررات مربوطه در پروژه‌ها
• برنامه‌ریزی و نظارت بر برنامه‌های بازرسی، تعمیر و نگهداری

داشتن مهارت و تخصص از مهم ترین عوامل موفقیت شغلی محسوب می شود. امروزه تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی افزایش زیادی یافته ولی تعداد افرادی که در حوزه تخصصی خود مهارت و تخصص خوبی داشته باشند، بسیار کم است. به عبارتی حتی در شرایط فعلی بازارکار نامناسب کشور، مهندس برقی که با علاقه وارد این حوزه شده و مهارت و تخصص خوب و مناسبی کسب کرده است، به راحتی می تواند موقعیت های شغلی بسیار مناسب همراه با درآمدی عالی را پیدا کند. برخی از مهارت‌ها و توانمندی‌های کلی لازم برای یک مهندس برق عبارتند از:

• استعداد خوب در ریاضیات، فیزیک و کامپیوتر: زیرا پایه اصلی شغل مهندسی برق بر این علوم بنا شده است.
• توانایی تحلیل مشکلات و ارزیابی راه‌حل‌ها: مهندس برق در پروژه‌های مختلف دائما در معرض اتفاقات و مشکلات مختلف قرار دارد که باید بتواند به خوبی آن‌ها را شناسایی، تحلیل و رفع کند.
• مهارت خوب در تصمیم‌گیری: مهندس برق معمولا در کار خود مسئول واحد یا پروژه‌ای است که برای بخش‌های مختلف آن‌ها باید در زمان مناسب بهترین تصمیم را بگیرد تا کارها به خوبی پیش برود.
• مهارت‌های ارتباطی عالی: برای ارتباط مناسب و همکاری با مدیران و تکنسین‌های شرکت و پروژه‌ها
• توانایی برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی موثر کارها: به دلیل حساس بودن و پراهمیت بودن شغل مهندسی برق، باید برای کارها و وظایف با توجه به حساسیت و اولویت آن‌ها به درستی برنامه‌ریزی و انجام شود.
• مهارت‌های کار تیمی: برای کار با همه افراد درگیر در یک پروژه و پیش‌برد آن
• آگاهی کامل از قوانین ایمنی و سلامت در این حوزه: حوزه برق و الکترونیک با خطرات زیادی برای افراد پیش رو است. بنابراین مهندس برق برای حفظ سلامت خود و سایرین باید با همه قوانین و دستورالعمل‌های حفاظتی و ایمنی آشنا باشد و آن‌ها را بخ کار گیرد.

نرم‌افزارهای رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمکی مهندس برق است که  اهداف او را سریع‌تر محقق می‌کنند. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی مهندس برق بپردازید، متوجه خواهید شد اکثر کارفرماها، شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از شرایط جذب مهندس برق را تسلط بر نرم‌افزارهای مربوط به حوزه مهندسی برق قرار داده‌اند. بنابراین اگر می‌خواهید در شغل مهندسی برق موفق باشید، به راحتی و سریعا بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در حوزه تخصصی خود یعنی مهندسی برق پیدا کنید یا اگر شاغل در این حوزه هستید و می‌خواهید پله‌های ترقی را سریع‌تر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی برق یکی از راه‌های اصلی و مطمئن برای شماست. مهم‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی برق عبارتند در جدول زیر خلاصه شده‌اند:

 

جدول نرم‌افزارهای تخصصی
میکروکنترلر AVR	نرم‌افزار ETAP	نرم‌افزار LabVIEW	نرم‌افزار BASCOM
نرم‌افزار Desginer ۵۵۵	نرم‌افزار Proteus	نرم افزار Franklin	نرم‌افزار CYME PSAF
نرم‌افزار Dialux	نرم‌افزار Protel	نرم‌افزار Pspice	نرم‌افزار Orcad
نرم‌افزار Electrical Calculation	نرم‌افزار IC-Databook	نرم‌افزار MATLAB	نرم‌افزار MiscEI
نرم‌افزار ۸۰۵۱ IDE

 

به دلیل اینکه شغل مهندسی برق کاملا حرفه‌ای و تخصصی است، سازمان‌ها و شرکت‌ها فقط افراد متخصص و تحصیل‌کرده مرتبط را برای آن استخدام می‌کنند. فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی برق در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند وارد شغل مهندسی برق و الکترونیک شوند. واضح است که کسب مهارت و تجربه لازم و آشنایی با نرم افزارهای مرتبط حوزه برق در کنار داشتن مدرک دانشگاهی، از مهم‌ترین عوامل موثر در موفقیت هر مهندس برق و یافتن شغلی مناسب است. گفتنی است در مقاطع عالی، فارغ‌التحصیلان مهندسی برق بیشتر به سمت انجام کارهای پژوهشی و مدیریتی در صنعت برق و الکترونیک گرایش پیدا می‌کنند.

مهندس برق با توجه به گرایش‌های تحصیلی خود می‌تواند در نیروگاه‌ها، انواع کارخانجات سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و مانند آن‌ها، سازمان‌های حوزه مخابراتی، صنایع نظامی و دفاعی و در بسیاری از موقعیت‌های شغلی بخش دولتی یا خصوصی مشغول به کار شود. البته بنا به گفته متخصصان زمینه‌های زیادی برای کارآفرینی در شغل مهندسی برق و راه‌اندازی کسب و کار مستقل وجود دارد که یک مهندس برق توانمند و ماهر می‌تواند با بررسی و شناخت نیازهای کشور در حوزه صنعت برق و مخابرات، در جهت رفع آن‌ها اقدام کند. در خصوص میزان استخدام مهندس برق در کشور آمار و اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. اما با توجه به اهمیت زیاد و رو به رشد بودن این صنعت در کشور پیش‌بینی می‌‌‌شود روند استخدام مهندسان برق رو به افزایش باشد و به نسبت سایر مشاغل بازار کار خوبی داشته باشد. البته این به شرطی است که افراد جویای کار، توانمند و متخصص باشند.

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.   برخی از شخصیت‌های مناسب شغل مهندسی برق بر اساس تست شخصیت‌شناسی MBTI در زیر فهرست شده‌اند: