آشنایی با شغل

مهندس شیمی

کار مهندس شیمی چیست

مهندس شیمی فردی است که یافته‌های شیمی‌دان‌ها را به صورت عملی و کاربردی درمی‌آورد و در صنایع مختلف آن‌ها را به کار می‌گیرد. در واقع مهندسی شیمی، فرآیند به کارگیری یافته‌های علم شیمی است.

کار مهندس شیمی چیست

به طور کلی گستره کار مهندس شیمی بسیار وسیع است و حوزه‌های مختلفی را شامل می‌شود. این تنوع را در گرایش‌های تحصیلی زیادی که در رشته مهندسی شیمی وجود دارد، می‌توان تا حدی درک کرد. به همین جهت شاید نتوان تعریف جامع و کاملی از مهندسی شیمی ارائه داد. مهندس شیمی مسئولیت‌های مختلفی از مهندسی فرآیند تا مدیریت کارخانه را می تواند بر عهده بگیرد.

هر مهندس شیمی با توجه به گرایش تحصیلی خود وظایف خاصی را برعهده دارد به عنوان مثال گاهی در یک فرآیند خاص مانند اکسیداسیون (سوزاندن برخی مواد شیمیایی برای تولید مواد شیمیایی دیگر)، گاهی در حوزه مواد نانو (موادی در اندازه‌های بسیار کوچک در حد نانو که دارای ویژگی‌های جدید و خاصی هستند) یا گاهی در طراحی فرآیند تولید مواد غیر آلی (مانند سیمان، آهک و...) تخصص دارد.

یکی از کارهای اصلی مهندسی شیمی طراحی و اجرای فرآیندهای شیمیایی برای تبدیل مواد اولیه به کالاها و موادی ارزشمند و کاربردی است. به عنوان مثال در یک پالایشگاه مهندس شیمی وظیفه دارد با بررسی وضعیت موجود، بهترین فرآیند را برای تبدیل مواد خام نفتی به محصولات مفید و باارزش پتروشیمی طراحی و پیاده‌سازی کند. یا مثلا در یک کارخانه محصولات غذایی منجمد، وظیفه نظارت و طراحی بهترین فرآیند برای استفاده از مواد اولیه در تولید محصولاتی با کیفیت در کنار کمترین هزینه و زمان، بر عهده مهندس شیمی آن کارخانه است.

• مهندس شیمی باید ابتدا در ریاضی و بعد در شیمی و فیزیک قوی باشد. همچنین باید دقت بالا، توانایی تحلیل اطلاعات، حل مساله و مهارت مدیریتی برای مدیریت پروژه‌ها، افراد و بودجه‌ها را داشته باشد.
• ساعت کاری مهندس شیمی معمولا مطابق با ساعات کاری اداری است. البته وقتی درگیر کار پروژه‌ای باشد گاهی لازم است زمان بیشتری را به کار اختصاص دهد تا بتواند پروژه را به موقع تحویل دهد.
• محل کار مهندس شیمی معمولا در آزمایشگاه، دفتر کار یا بخش‌های مختلف کارخانه یا پالایشگاه‌ها است.

در ادامه با وظایف مهندس شیمی، مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس شیمی، تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی شیمی، بازار کار، آینده شغلی و فرصت‌های استخدامی مهندسی شیمی و درآمد و حقوق مهندس شیمی آشنا می‌شوید.

وظایف مهندس شیمی

مهندس شیمی معمولا در بخش تحقیق و توسعه و یا در بخش تولید مشغول به کار می‌شود. اگر مهندس شیمی در بخش تحقیق و توسعه کار کند، وظایف او عبارتند از:

• آزمایش راه‌های جدید توسعه محصولات در آزمایشگاه
• استفاده از مدل‌های کامپیوتری برای رسیدن به روش‌های تولید ایمن‌تر و مقرون به صرفه‌تر
• برنامه‌ریزی برای چگونگی انتقال نمونه‌های آزمایشگاهی به محیط واقعی کار (به منظور تولید انبوه صنعتی)
• توسعه روش‌های ایمن و دوست‌دار محیط زیست برای از بین بردن مواد زائد

اگر مهندس شیمی در بخش تولید مشغول باشد، وظایف او عبارتند از:

• همکاری با تکنسین‌های کارخانه برای ایجاد تجهیزات لازم و ابزارهای کنترل فرآیند تولید
• نظارت و بررسی فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی فرآیند تولید
• طراحی سیستم‌ها و دستگاه‌ها مورد نیاز در فرآیند تولید
• همکاری نزدیک با مدیران بخش‌های کنترل کیفیت و ایمنی و سلامت به منظور بهینه‌سازی فرآیند تولید از نظر اقتصادی، کیفیت محصولات، ایمنی و ...

ٰمهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس شیمی

• داشتن استعداد در ریاضیات، فیزیک و شیمی: زیرا پایه مهندسی شیمی بر این دروس بنا شده است.
• مهارت خوب در تحلیل و حل مساله: چون مهندس شیمی به طراحی و کنترل فرآیندهای تولیدی می‌پردازد، باید بتواند فرآیندها را تحلیل و در صورت بروز مساله یا مشکلی آن را به خوبی حل نماید. به عنوان مثال اگر در یک کارخانه تولید مواد غذایی از طرف بخش کنترل کیفیت اعلام شود که محصولات نهایی به حد کافی فریز نشده و امکان فساد سریع آن‌ها وجود دارد، مهندس شیمی کارخانه به سرعت مساله مورد نظر را بررسی و با تسلطی که روی فرآیندهای مختلف تولید دارد، اشکال را پیدا و برای رفع آن اقدام می‌کند.
• توانایی برنامه‌ریزی، سازماندهی و تصمیم‌گیری: از آنجا که کار مهندس شیمی بسیار حساس و کلیدی است، برای پیشبرد مناسب فرآیندهای تولید مهندس شیمی باید از توانایی خوبی در برنامه‌ریزی و سازماندهی کارها برخوردار باشد. مثلا در بسیاری موارد وقتی واحدی به یک پالایشگاه می‌خواهد اضافه شود، مهندس شیمی باید با دقت همه عوامل و کارهای لازم را شناسایی کند و با برنامه‌ریزی درست و گرفتن تصمیمات به جا، وظیفه طراحی و راه‌اندازی آن بخش پالایشگاه را انجام دهد.
• توانایی مدیریت پروژه‌ها، افراد و بودجه‌ها: در بسیاری از کارخانجات و پالایشگاه‌ها، مهندس شیمی مسئول اصلی پروژه‌ها است. بنابراین باید در مدیریت پروژه‌ها و کارکنان آن‌ها قوی باشد.
• مهارت خوب ارتباطی: برای همکاری و ارتباط با سایر مهندسان، کارکنان و مدیران ارشد
• توانایی کار تیمی: کار مهندس شیمی (در قالب پروژه یا در روند عادی کار) ارتباط زیادی با کارگران و سایر مهندسان دارد. برای انجام درست وظایف و دستیابی به بهترین تولید باید همکاری و هماهنگی زیادی بین تیم‌های کاری وجود داشته باشد.

مهارت در نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی شیمی

یکی از مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای مهندس شیمی، تسلط داشتن بر نرم‌افزارهای تخصصی حوزه مهندسی شیمی است. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی مهندس شیمی بپردازید، متوجه خواهید شد اکثر کارفرماها، شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از شرایط جذب مهندس شیمی را تسلط بر نرم‌افزارهای مربوط به حوزه مهندسی شیمی قرار داده‌اند. بنابراین اگر می‌خواهید در شغل مهندسی شیمی موفق باشید، به راحتی و به سرعت بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در این حوزه رقابتی پیدا کنید و یا اگر شاغل در این حوزه هستید و می خواهید پله های ترقی را سریعتر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم افزارهای تخصصی مهندسی شیمی یکی از راه های اصلی و مطمئن برای شماست. برخی از مهم‌ترین نرم افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی شیمی در جدول زیر فهرست شده‌اند.

تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی شیمی

به دلیل اینکه جایگاه مهندس شیمی و وظایف او به طور کامل و مشخص در کشور مشخص نشده است، هنوز در برخی شرکت‌ها، کارخانجات و حتی پالایشگاه‌ها از سایر مهندسان از جمله مهندس مکانیک برای پست‌های مربوط به مهندس شیمی استفاده می‌شود. اما به طور کلی برای استخدام مشاغل مرتبط با مهندسی شیمی از فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی شیمی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری استفاده می‌شود. البته داشتن تجربه کاری برای برخی مشاغل این حوزه مانند کار در پالایشگاه‌ها ضروری است.

آینده شغلی، بازار کار و فرصت‌های استخدامی مهندسی شیمی

مهندس شیمی می‌تواند در صنایع مختلف شامل صنایع شیمیایی، غذایی، دارویی، نساجی، نفت و گاز و پتروشیمی، معدنی، انرژی و تقریبا در هر کارخانه تولیدی کار کند. همچنین با کسب تجربه بیشتر می‌تواند به رده‌های نظارتی و مدیریتی مانند ناظر تولید، مهندس طراح، مدیر بخش تحقیق و توسعه یا مدیر کارخانه دست یابد. در خصوص وضعیت و میزان استخدام مهندس شیمی در ایران آمار دقیقی در دسترس نیست. از آنجا که صنعت نفت و گاز و پتروشیمی مهم‌ترین و بزرگ‌ترین صنعت در کشور ما است، تعداد زیادی از مهندسان شیمی در این صنعت استخدام می‌شوند. البته رقابت برای کسب بهترین موقعیت‌های شغلی در صنایع برتر کشور بسیار زیاد است. بدیهی است فارغ‌التحصیلان مهندسی شیمی که دانش، مهارت و تخصص خوبی  داشته باشند، به راحتی در بهترین محل کار و با بالاترین حقوق‌ها استخدام می‌شوند.

 

جست‌وجوی آگهی

استخدام مهندس شیمی

شخصیت‌های مناسب شغل مهندسی شیمی

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.

تست‌های هوش و شخصیت شناسی راهی مناسب برای خودشناسی و یافتن مهارتی که برای آن ساخته شده‌اید. مشاهده ‌

برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید