آشنایی با شغل راننده قطار (لوکوموتیوران)
راه آهن یک روش حمل و نقل زمینی برای انتقال مسافر و بار است. ایران موقعیتی مهم و راه‌بردی در بخش ارتباطات جهانی دارد به طوری که آن را پل ارتباطی غرب و شرق می‌دانند. خطوط ریلی کشور وسیله‌ای مناسب و کم‌هزینه برای برقراری این ارتباط است. همچنین یکی از بهترین، ایمن‌ترین و ارزان‌ترین راه‌های مسافرت بین شهری در ایران، استفاده از قطار است.
کار لوکوموتیوران چیست
راننده قطار یا لوکوموتیوران، وظیفه جابجایی مسافران و بارها در شبکه ریلی را بر عهده دارد. گاهی نیز انتقال تجهیزات مهندسی به مکان‌های مورد نظر توسط قطارها صورت می‌گیرد. لوکوموتیوران یا راننده قطار با بخش تعمیرات و سوخت‌رسانی ارتباط نزدیکی دارد تا از صحت قطار خود در سفرها اطمینان حاصل کند. لوکوموتیوران باید با علائم موجود و کل مسیر آشنا باشد و قوانین مربوط به راندن قطار را رعایت کند مثلا از سرعت مجاز بیشتر نرود یا در شرایط خاص مانند مواقع طوفان، بارندگی و مه از سرعت قطار بکاهد.
برای این شغل داشتن مدرک دیپلم و فوق دیپلم کفایت می‌کند اما علاقه‌مندان پس از استخدام باید دوره‌های آموزشی شامل آموزش‌های تئوری و عملی یادگیری کار و شکل ظاهر لکوموتیوها، انواع واگن‌ها و وسایل نقلیه ریلی و مقررات مربوطه را بگذرانند تا به سطح استانداردی برسند. راننده قطار باید بتواند مدت زمان زیادی تمرکز خود را حفظ کند و در هنگام پیش آمدن مشکلات احتمالی خون‌سرد باشد و واکنش‌های سریع و مناسب نشان دهد. ساعات کاری راننده قطار به صورت نوبتی حتی در شب یا روزهای تعطیل است. مثلا قطارهای باری بیشتر در شب‌ها حرکت می کنند. به دلیل طولانی بودن برخی مسیرها راننده قطار ممکن است چند روز از خانواده دور باشد. گاهی در کنار او یک کمک لوکوموتیوران دیگر هم در قطار وجود دارد که زیر نظر او کار می‌کند.
وظایف راننده قطار
راننده قطار در طول مسیر باید بارها برای پیاده کردن مسافران و بارها بایستد. سایر وظایف او عبارتند از:
- بررسی تجهیزات، قطعات و سوخت قطار پیش از آغاز سفر. در مبدا و مقصد واحد بازرسی و تعمیرات در راه آهن وجود دارد که قطارها را بازرسی و در صورت نیاز تعمیر می‌کند. پس از انجام این نظارت‌ها، قطار به لوکوموتیوران تحویل داده می‌شود. او باید از سالم بودن قطار اطمینان حاصل کند.
- ارتباط با مراکز نظارت در خصوص اطلاعات مربوط به مسیرها و مشکلات احتمالی
- آشنایی با مسیر و توجه به نشانه‌های راهنما در طول مسیر
- همکاری با سایر مسئولان قطار و ایستگاه‌ها از جمله رئیس قطار، مسئول واحد بازرسی و تعمیرات و رئیس ایستگاه
- دادن اطلاعات لازم به مسافران
- بررسی درهای اتوماتیک
- بررسی همه بخش‌ها و تحویل آن به راننده نوبت بعدی
مهارت و دانش مورد نیاز شغل راننده قطار
- تمرکز بالا در مدت طولانی
- دقت زیاد و توجه به جزئیات
- توان بینایی مناسب
- آشنایی کامل با علائم مسیرها و قوانین رانندگی قطار
- درک صحیح موقعیت‌های عادی و بحرانی
- توانایی واکنش سریع، به موقع و ایمن همراه با حفظ خون‌سردی در شرایط خطر
- مسئولیت‌پذیری و آگاهی بسیار خوب از مسایل ایمنی
تحصیلات، فرصت‌های شغلی و بازار کار راننده قطار
راننده قطار در شرکت‌های راه آهن بین شهری در بخش‌های مسافربری یا باربری استخدام می‌شود. راه‌آهن کشور برای استخدام آنان از بین دارندگان مدرک دیپلم و فوق دیپلم (معمولا دارای مدرک پیش‌دانشگاهی ریاضی و تجربی یا مدرک دیپلم تا فوق دیپلم رشته‌های برق و الکترونیک، الکتروتکنیک، مکانیک در کلیه گرایش‌ها و کامپیوتر) استخدام می‌کند. البته آن‌ها باید در آزمون ورودی، مصاحبه و معاینات پزشکی قبول شوند. پس از قبولی دوره‌های آموزشی لوکوموتیورانی شامل آموزش‌های تئوری و عملی یادگیری کار و شکل ظاهر لکوموتیوها، انواع واگن‌ها و وسایل نقلیه ریلی و مقررات مربوطه برای آن‌ها برگزار می‌شود.
لوکوموتیوران‌ها درجه‌های مختلفی دارند. پس از گذراندن دوره‌های آموزشی، به عنوان کارورز شناخته می‌شوند و پس از آن درجه‌های پایه ۳ تا ۱ با شرایط خاص خودشان وجود دارند. به عنوان مثال لوکوموتیوران پایه ۲ فقط می‌تواند قطار باری براند یا به عنوان کمک لوکوموتیوران در قطار مسافری باشد. یا لوکوموتیوران پایه ۳ می‌تواند راننده قطارهای باری و مسافری باشد.
در خصوص وضعیت بازار کار و میزان استخدام راننده قطار یا لوکوموتیوران در ایران آمار درستی در دست نیست اما بنا بر اعلام مسئولان راه‌آهن کشور، در حال حاضر این سامانه با کمبود لوکوموتیوران مواجه است. با توجه به تاکید مسئولان بر گسترش خطوط ریلی کشور، شاید بتوان بازار کار خوبی در آینده برای لوکوموتیورانان پیش‌بینی کرد.
شخصیت‌های مناسب شغل راننده قطار
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید