شغل بازاریابی چیست
اگر فردی خلاق هستید و به برقراری ارتباط و سازماندهی و علاقه دارید، این شغل برای شما مناسب است. به عنوان کارشناس بازاریابی باید به ترویج محصولات یا خدمات کارفرمای خود و افزایش آگاهی مشتریان‌تان بپردازید. برای این کار نیاز به راه‌های خلاقانه برقراری ارتباط با مشتریان از طریق روش‌هایی مانند تلویزیون، رادیو، روزنامه، ایمیل، پیام کوتاه و ...دارید. در این شغل باید کار تیمی خوب، اعتماد به نفس بالا و شم تجاری قوی داشته باشید.
معرفی اجمالی بازاریابی
در ایران در سال‌های اخیر نقش بازاریابان با مشاغل دیگر از جمله ویزیتورها اشتباه گرفته می‌شود. آنچه در روزنامه‌ها و نشریات تحت عنوان استخدام بازاریاب چاپ می‌کنند در واقع همان ویزیتور است که باید با مراجعه به خریداران احتمالی یا تماس تلفنی با آن‌ها نسبت به معرفی محصول یا خدمات شرکت کارفرما اقدام کنید و پس از جلب نظر وی محصول خود را به آن‌ها بفروشد. لازم به ذکر است که این نوع از فروش (ویزیتوری) تنها برای برخی از محصولات کاربرد دارد و در همه صنایع و شرکت‌ها مرسوم نیست.
از سوی دیگر شغل بازاریابی با شغل فروشندگی نیز متفاوت است و در شرکت‌های بزرگ معمولا واحد بازاریابی از واحد فروش نیز مجزا است. به عبارت بهتر تیم بازاریابی به بررسی و جمع‌آوری اطلاعات بازار از راه‌های مختلف می‌پردازد و بر اساس تحلیل‌های به دست آمده اقدام به طراحی سیاست‌های تبلیغاتی، طراحی محصول، نحوه توزیع و ... می‌کند و به مدیرعامل در این حوزه مشورت ارائه می‌دهد. در صورتی که تیم فروش بر اساس سیاست‌های تنظیم شده در بخش بازاریابی نسبت به برقراری ارتباط با مشتریان، برگزاری جلسات مذاکره فروش، ارائه پیشنهاد قیمت و در نهایت انعقاد قرارداد اقدام می‌نماید.
ساعت کاری شما به صورت تمام وقت است. محل کار شما معمولا در دفاتر کاری است اما گاهی برای ملاقات با مشتریان و یا شرکت در سمینارها و نمایشگاه‌ها باید به سفر کاری بروید.
مسئولیت‌ها و وظایف کارشناس بازاریابی
- تحقیق روی بازار، تمایلات مشتریان و رقبا به منظور شفاف شدن نیاز بازار و تدوین استراتژی‌های شرکت برای تولید، توزیع و فروش محصولات خود
- تهیه کلیپ‌های تبلیغاتی برای فرستادن به روزنامه‌ها، مجلات، تلویزیون یا رادیو
- تهیه پوستر، بروشور و آگهی برای محصولات یا خدمات به منظور استفاده تیم فروش از آن‌ها در هنگام مذاکرات فروش
- نگهداری از بانک اطلاعاتی مشتریان به منظور بررسی مداوم آن‌ها و اخذ گزارش‌ها و تحلیل‌های مختلف از مشتریان و ارائه به مدیریت شرکت
- پیدا کردن اسپانسر برای تولید محصولات یا خدمات جدید به منظور کاهش هزینه‌های تولید از طریق تامین بخشی از هزینه‌های آن از طریق اسپانسرها
- برگزاری نمایشگاه‌ها و گردهمایی‌ها به منظور معرفی محصولات و خدمات جدید ارائه شده به بازار یا به دست آوردن بازار و مشتریان جدید برای محصولات قبلی
- گزارش روند کار به مدیران مربوطه. این گزارش‌ها عموما بنا بر نظر مدیر بازاریابی یا مدیر عامل تهیه می‌شود.
- ارتباط با مشتریان، تامین‌کنندگان و رسانه‌ها به منظور ایجاد بازار بیشتر برای فروش محصولات و خدمات شرکت
مسئولیت‌ها و وظایف مدیر بازاریابی
- تحقیق و تحلیل روند بازار به منظور شفاف شدن نیاز بازار و تدوین استراتژی‌های شرکت برای تولید، توزیع و فروش محصولات خود کارشناس بازاریابی
- شناسایی بازارهای هدف و بهترین راه‌های دستیابی به آن‌ها
- تدوین استراتژی‌های بازاریابی به منظور ارائه به مدیرعامل و هیات مدیره شرکت برای تصویب و اجرا
- برنامه‌ریزی و مدیریت بودجه بازاریابی برای پیش‌بینی هزینه‌های بازاریابی و تخمین درآمدهای ناشی از اقدامات بازاریابی برای شرکت
- نظارت بر تهیه پوسترها، بروشورها و وب‌سایت‌ها
- شرکت در نمایشگاه‌های تجاری، کنفرانس‌ها و جلسات فروش
- نظارت و کنترل بر اثربخشی استراتژی‌ها. با توجه به اینکه بسیاری از کارهای بازاریابی، جدید و خلاقانه است و برای اولین بار انجام می‌شود، نیاز است به طور مرتب از میزان بازدهی و تاثیرگذاری آن‌ها آگاه باشید تا در صورت نیاز، آن استراتژی اصلاح یا متوقت شود
- مدیریت تیم بازاریابی
مهارت و دانش مورد نیاز شغل کارشناس بازاریابی
- مهارت‌های ارتباطی عالی: به منظور ارتباط با ذی‌نفعان، مشتریان و مدیران شرکت‌های تبلیغاتی
- مهارت‌های گفتاری و نوشتاری خوب: به منظور برقراری ارتباط مناسب با طرف مقابل و تهیه گزارش‌های مناسب در این حوزه برای ارائه به مدیریت ارشد سازمان
- مهارت‌های برنامه‌ریزی و سازماندهی: به منظور هدایت تیم بازاریابی (مدیر بازاریابی) و انسجام بخشیدن به تحلیل‌ها و گزارش‌های به دست آمده از بازار (کارشناس بازاریابی)
- توانایی کار تیمی: چون معمولا واحدهای بازاریابی که در شرکت‌های بزرگ شکل می‌گیرد ترکیبی از افراد مختلف است که با یکدیگر کار می‌کنند و نیاز است برای موفقیت کارشان همکاری مناسب داشته باشند
- انگیزه و اشتیاق: زیرا در شغل بازاریابی همانند شغل فروش، فرد از آینده فعالیت خود اطلاع کاملی در اختیار ندارد و ممکن است اقدامات وی به توسعه بازار، افزایش تقاضا و فروش بیشتر منجر شود یا خیر. به همین دلیل نیاز است فرد شاغل دارای اشتیاق و انگیزه بالا برای انجام کار خود باشد تا احتمال موفقیت وی در فعالیت هایش افزایش یابد
- توانایی تحمل فشار کاری زیاد: مخصوصا در زمان‌هایی که فروش واقعی از بودجه فروش کمتر است و شرایط اقتصادی نامطلوب باشد
- اعتماد به نفس: به منظور تاثیرگذاری برطرف‌های مقابل و پیشبرد استراتژی‌های بازاریابی و فروش
- دقت و توجه به جزئیات: زیرا عدم دقت و توجه به جزئیات از طرف کارشناس یا مدیر بازاریابی ممکن است یک برنامه یا استراتژی بازاریابی را با شکست روبه‌رو کند
- شم تجاری: به منظور شناخت دقیق از بازار و شکار فرصت‌های به وجود آمده در بازار
- خلاقیت: به منظور تدوین و ارائه برنامه‌های بازاریابی خلاقانه و جدید و تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطبان بازار هدف
تحصیلات مورد نیاز و نحوه ورود به شغل مدیریت بازاریابی
در صورتی که بازاریابی را یک شغل کاملا تخصصی در نظر بگیریم فارغ‌التحصیلان رشته‌های زیر در صورت ورود به این شغل از بخت بیشتری برای رشد و ارتقاء بهره‌مند خواهند بود:
- مدیریت بازرگانی به ویژه گرایش بازاریابی
- مدیریت مالی، صنعتی، دولتی، اجرایی
- بازاریابی (دیپلم کاردانش)
- تبلیغات و بازاریابی (کاردانی دانشگاه جامع علمی و کاربردی)
فرصت‌های شغلی و بازار کار مدیران بازاریابی/کارشناس بازاریابی
کارشناسان یا مدیران بازاریابی می‌توانند در بخش تبلیغات و بازاریابی همه سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و به ویژه شرکت‌های خصوصی مشغول به کار شوند. به دلیل تخصصی‌تر شدن فعالیت‌های فروش و بازاریابی در کشور در سال‌های اخیر و پیش‌بینی ادامه این روند در سال‌های آتی پیش‌بینی می‌شود میزان استخدام در این شغل از رشد بالایی نسبت به سایر مشاغل برخوردار باشد.
شخصیت‌های مناسب شغل کارشناس بازاریابی
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.