آشنایی با شغل مددکاری اجتماعی
اگر به جامعه و مشکلات آن اهمیت می‌دهید و می‌خواهید تغییراتی مثبت در جامعه ایجاد کنید، شغل مددکار اجتماعی گزینه مناسبی برای شما است.
مددکاری اجتماعی چیست
پیچیدگی‌ها و شرایط خاص زندگی امروزی، چالش‌ها، مشکلات و فشارهای روانی زیادی را برای جوامع و انسان‌ها ایجاد کرده است. برای رفع این مشکلات، حفظ سلامت روحی افراد و داشتن جامعه‌ای سالم، خدمات مددکاران اجتماعی ضروری و لازم است.
مددکاری اجتماعی حرفه‌ای است که در آن مددکار کمک می‌کند که مددجو (یک فرد یا گروه یا جامعه) مشکل خود را بشناسند و به توانایی‌های خود پی ببرد و با استفاده از منابع و امکانات موجود در جهت حل مشکل خود بر آید. در واقع مددکاری اجتماعی عبارت است از مجموعه‌ای متشکل از تدابیر و مشاوره و فعالیت‌های حرفه‌ای که در قالب نهادها، سازمان‌ها و موسسات رفاهی توان‌بخشی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی عرضه می‌شود تا با ایجاد تغییر و دگرگونی مناسب در شرایط مادی و معنوی افراد و اقشار جامعه زمینه بهزیستی رشد و تعالی آن‌ها را فراهم آورد.
کار مددکار اجتماعی، مشاوره دادن و حمایت از افراد در معرض خطر، خانواده ها و افراد حاشیه‌نشین جامعه است. همچنین او مسئول کمک به افراد برای دریافت خدمات مورد نیاز مناسب برای داشتن زندگی بهتر و رفاه بیشتر است. مددکار اجتماعی در کار خود با سایر متخصصان مانند کارکنان بخش سلامت، معلمان، پلیس و متخصصان بخش های مربوط به جرایم و تخلفات در ارتباط خواهد بود. کار او رسیدگی به افراد و اقشار زیر است:
- کودکان و والدینی که با شرایط سخت روبه‌رو هستند.
- افراد سالمند
- افراد ناتوان فیزیکی یا ناتوان در یادگیری
- افراد ناتوان ذهنی
- جوانان تحت مراقبت
- افراد بی‌خانمان
- افرادی که به دنبال زندگی مستقل هستند
- افراد معتاد
- بچه‌های بی‌سرپرست
- پدرخوانده‌ها و مادر خوانده‌ها که مسئولیت بچه‌های بی‌سرپرست را بر عهده می‌گیرند
انواع خدمات مددکار اجتماعی
- مددکاری فردی: ارائه خدمات حرفه‌ای به افراد و خانواده‌ها تا روابط اجتماعی سالم‌تر و موثرتری داشته باشند و بتوانند با بهره‌گیری از استعدادها توانمندی‌ها، امکانات درونی و بیرونی خود و جامعه به حداکثر رشد مادی و تعالی معنوی و رضامندی حاصل از آن دست یابند و به صورت مستقل و خودکفا و با کارآیی بیشتر به زندگی خویش ادامه دهند.
- مددکاری جامعه‌ای: توسعه و تعمیم خدمات مددکاری اجتماعی در جوامع مختلف به منظور تامین نیازهای اجتماعی، فرهنگی رفاهی از طریق بسیج نیروها و جلب مشارکت‌های عمومی و بهره‌گیری از استعدادها و نیروهای موجود در جامعه.
- مددکاری گروهی: ارائه خدمات مددکاری گروهی به افراد به منظور رشد استعدادها، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها با بهره‌گیری از روابط و فعل و انفعالات گروهی است تا اعضا بتوانند بر مسائل و مشکلات خود چیره شوند و به نحو مطلوب‌تری از عهده وظایف و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی برآیند.
مددکار اجتماعی در کار خود با افرادی با پیش‌زمینه‌های متفاوت سر و کار دارد و باید اعتماد آن‌ها را جلب کند تا بتواند به آن‌ها کمک کند. او اغلب در شرایطی است که درایت، صبر و درک بالایی را می‌طلبد. همچنین باید بتواند به سرعت خود را با شرایط مختلف تطبیق دهد و روشی مناسب و به دور از هرگونه پیش‌داوری را به کار گیرد.
ساعت کاری مددکار اجتماعی به صورت تمام وقت است. البته گاهی در شب‌ها و تعطیلات نیز باید در دسترس باشد. وقتی در بیمارستان‌ها و مراکز مشاوره استخدام است، گاهی باید به صورت نوبتی کار کند.
وظایف مددکار اجتماعی
- ارزیابی و بررسی وضعیت مراجعه کننده
- حفاظت از والدین یا کودکان در برابر خطرات
- ایجاد رابطه مبتنی بر اعتماد با مراجعه‌کنندگان و خانواده‌های آن‌ها
- حمایت‌های عملی از مراجعه‌کنندگان (یا تصمیم‌گیری برای آنان در زمان مورد نیاز)
- دادن اطلاعات، مشاوره و حمایت
- سازماندهی و مدیریت برنامه‌های حمایتی
- شرکت در جلسات تیم کاری
- نظارت بر اعضای تیم (در صورتی که به شکل تیمی کار کند)
- ثبت مستندات و نوشتن گزارش‌ها
- دادن مدارک به دادگاه (در زمان مورد نیاز)
- مهارت و توانمندی مورد نیاز مددکار اجتماعی
- توانایی ایجاد رابطه با افراد در سنین مختلف و با سابقه‌های متفاوت و جلب اعتماد آن‌ها
- رویکرد عملی و منعطف در کار
- رعایت ادب، داشتن صبر و همدردی کردن با مراجعه‌کنندگان
- فهم نیازهای گروه‌های مختلف افراد
- طرز تفکر عادلانه و به دور از هر گونه پیش‌داوری و قضاوت
- توانایی کار تیمی همراه با استفاده از ابتکار فردی
- توانایی ارزیابی و درک موقعیت‌ها و انجام عمل مناسب
- پشتکار داشتن در مواجهه با شرایط سخت و چالشی
- مدیریت زمان و سازماندهی مناسب
تحصیلات، فرصت‌های استخدامی و بازار کار مددکاری اجتماعی
فارغ‌التحصیلان رشته علوم اجتماعی گرایش‌های مددکاری اجتماعی و خدمات اجتماعی می‌توانند به عنوان مددکار اجتماعی در مراکز و موسسات خیریه، پرورشگاه‌ها، مراکز نگهداری افراد بی‌سرپرست، مراکز مشاوره، مراکز بازپروری، مراکز اصلاح و تربیت، مراکز درمان اعتیاد، زندان‌ها و سایر سازمان‌های رفاهی حمایتی، امدادی و توان‌بخشی مشغول به فعالیت شوند. این افراد در صورت داشتن سرمایه و حداقل مدرک کارشناسی و دو سال سابقه کار مفید در مراکز دولتی یا غیر دولتی با مراجعه به سازمان بهزیستی می‌توانند نسبت به اخذ پروانه تاسیس کلینیک اقدام کنند.
برای صدور پروانه تاسیس کلینیک حداقل ۵ نفر نیروی انسانی شامل دو نفر مددکار اجتماعی، یک نفر روان‌شناس، یک نفر مشاور و یک نفر دارای مدرک کارشناسی در یکی از رشته‌های علوم انسانی یا علوم اجتماعی ضروری است. معمولا در همه شهرها به جز شهر تهران مجور تاسیس کلینیک صادر می‌شود. بعد از کسب موافقت اصولی، متقاضی باید نسبت به معرفی نیروی انسانی و فراهم نمودن فضای کاری مناسب با حداقل دو اتاق اقدام کند.
در حال حاضر بازار کار مناسبی در کشور برای فارغ‌التحصیلان مددکاری اجتماعی وجود دارد. با توجه به چالش‌ها و مسائلی که روز به روز در جامعه و زندگی مردم بیشتر می‌شود، نیاز به مددکاران اجتماعی نیز رو به افزایش است. فرصت‌های شغلی زیادی در کشور برای مددکاران اجتماعی وجود دارد که به درستی شناسایی نشده‌اند. در صورت شناسایی و مشخص کردن آن‌ها و ایجاد زمینه‌های لازم برای کارآفرینی و تاسیس کلینیک‌های مددکاری اجتماعی، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده بازار کار خوبی پیش روی علاقه‌مندان شغل مددکاری اجتماعی باشد.
شخصیت‌های مناسب شغل مددکاری اجتماعی
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید
از تجربیات دیگران استفاده کنید!
مطالعه تجربیات شرکت کنندگان آزمون‌های استخدامی سازمان‌های مختلف در دوره های گذشته می تواند نقش بسزایی در قبولی شما در سازمان مورد نظر داشته باشد.
۵۸ نظر برای آشنایی با شغل مددکار اجتماعی