آشنایی با شغل بینایی‌سنج
بینایی‌سنجی یا اپتومتری آزمایش چشم و ساختارهای مربوط به آن برای کشف اختلالات بینایی و تجویز عدسی‌های مناسب یا دیگر وسایل کمک‌کننده به بینایی یا تمرین‌های چشمی برای جبران کاستی‌های دید است.
کار بینایی‌سنج چیست
بینایی‌سنج(اپتومتریست) با کمک ابزارها و دستگاه‌های موجود به بررسی و شناسایی مشکلات بینایی افراد می‌پردازد. پس از تشخیص نوع و میزان مشکلات بینایی مراجعان، از طریق تجویز وسایل کمک بینایی مانند عینک، لنزهای تماسی و انجام تمرینات و ورزش‌های چشمی و ارائه توصیه‌ها و دستورات بهداشتی لازم به کارایی بیشتر سیستم بینایی افراد کمک می‌کند. علاوه بر این، بینایی‌سنج با انجام معاینات دقیق از چشم در صورت وجود هر گونه اختلال یا بیماری مزمن بیماران را به سایر پزشکان ارجاع می‌دهد. او معمولا عینک و لنزهای طبی را که تجویز می‌کند، خودش می‌سازد و می‌فروشد.
در حال حاضر در کشور ما افراد زیادی مشکلات بینایی دارند. اجرای برنامه‌های پیش‌گیرانه در سنین کودکی به کاهش این مشکلات در بزرگسالی کمک می‌کند. بینایی‌سنج‌ها نقش اصلی را در اجرای این برنامه‌ها ایفا می‌کنند. همچنین بیشتر مشکلات بینایی افراد توسط بینایی‌سنج رفع می‌شود و نیازی به مراجعه به چشم‌پزشک نیست. شاید بتوان گفت بینایی‌سنج در در تشخیص و درمان این مشکلات و اختلالات بینایی، تخصص بیشتری نسبت به چشم پزشک دارد زیرا در طول دوران تحصیل واحدهای بیشتری را در این حوزه گذرانده است. فقط افرادی که بیماری‌های چشمی نیازمند به تجویز دارو و جراحی دارند، باید به چشم‌پزشک پزشک مراجعه کنند.
بینایی‌سنج باید ارتباط مناسبی با مراجعان به ویژه کودکان برقرار کند و با آن‌ها با آرامش، صبر و حوصله زیاد رفتار کند. محل کار او در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها یا دفتر کار شخصی است. اگر تنها در دفتر کار شخصی خود فعالیت کند، تعیین میزان ساعت کاری بر عهده خودش است.
وظایف بینایی‌سنج
- بررسی نارسایی‌های بینایی مراجعان
- اندازه‌گیری میدان بینایی
- انجام آزمایش‌های تشخیصی برخی از بیماری‌های چشم مانند آب مروارید و آب سیاه و ارجاع بیماران به متخصص مربوطه
- انجام آزمایش‌های ویژه از جمله سونوگرافی چشم یا مکان‌نگاری (توپوگرافی)
- تشخیص اختلالات حرکتی چشم مانند لوچی و ارائه تمرینات لازم برای درمان غیر جراحی آن‌ها
- ارائه تمرینات ویژه و ورزش‌های ارتوپتیک جهت بهبود بینایی
- ارزیابی بینایی از نظر تشخیص رنگ و بعد
- بینایی‌درمانی به روش‌های غیر دارویی
- استفاده از وسایل کمک‌بینایی برای درمان افراد کم‌بینا
- بررسی، تعیین نمره و تجویز عینک یا لنز طبی
- ساخت و فروش عینک‌های طبی
دانش و مهارت مورد نیاز شغل بینایی‌سنج
- داشتن علاقه و دانش کافی در حوزه بینایی‌سنجی
- داشتن علاقه برای کمک به بهبود سلامت دیگران
- دقت زیاد و توجه به جزئیات
- آشنایی با آخرین پیشرفت‌های علمی (روش‌ها، ابزارها و تجهیزات) در بینایی‌سنجی و استفاده از آن‌ها در صورت امکان
- داشتن تمرکز کافی
- مهارت‌های ارتباطی مناسب
- داشتن صبر و حوصله زیاد و ارائه توضیحات لازم به مراجعان
- توان آرامش دادن به مراجعان به خصوص کودکان
تحصیلات، فرصت شغلی و بازار کار بینایی‌سنج
علاقه‌مندان به این شغل باید در رشته کارشناسی بینایی‌سنجی در دانشگاه تحصیل کنند و در صورت تمایل می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی بینایی‌سنجی ادامه تحصیل دهند. لازم به ذکر است در سال ۱۳۹۲ برای اولین بار دکترای تخصصی بینایی‌سنجی در کشور راه‌اندازی شد. فارغ‌التحصیلان در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و سایر مراکز درمانی مشغول به کار می‌شوند. آن‌ها در حوزه بهداشت چشم و مشکلات بینایی به سازمان‌های آموزشی، خدماتی، صنعتی و نظامی مشاوره می‌دهند و با آنان همکاری می‌کنند. همچنین در صورت داشتن شرایط با اخذ مجوزهای لازم دفتر کار شخصی راه اندازی می‌کنند و در آن‌جا به ساخت و فروش عینک‌های طبی نیز مشغول شوند. افرادی که تحصیلات تکمیلی بینایی‌سنجی را گذرانده‌اند می‌توانند در صورت علاقه به حوزه آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی مشغول به کار شوند.
یکی از مشکلات مرتبط با بینایی‌سنجی در کشور این است که مردم شناخت کافی از بینایی‌سنج و وظایف آن ندارند. این عدم شناخت باعث شده در بیشتر موارد برای هر نوع اختلالات و مشکلات بینایی، به جای مراجعه به بینایی سنج، به چشم پزشک مراجعه می‌کنند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته از جمله انگلستان، تعداد بینایی‌سنج‌ها نسبت به چشم‌پزشکان بسیار بیشتر است و مردم برای رفع مشکلات بینایی خود ابتدا نزد بینایی‌سنج می‌روند. بنابراین لازم است ضمن دادن اطلاعات بیشتر در راستای شناخت بیشتر حوزه بینایی‌سنجی، فرهنگ‌سازی لازم صورت گرفته و در نتیجه آن شرایط کاری بینایی‌سنج‌ها در کشور بهبود یابد.
یکی از زمینه‌های شغلی خوب برای بینایی‌سنج ساخت و فروش عینک‌های طبی است. متاسفانه ورود برخی از افراد غیر متخصص به این حوزه مشکلاتی را برای بینایی‌سنج‌ها ایجاد کرده است. اما اخیرا با تاکید زیادی که روی دریافت مجوز توسط افراد متخصص می‌شود، امید است مسائل این بخش نیز رفع و زمینه کاری بینایی‌سنج‌ها در این حوزه فعال‌تر شود.
در مجموع با توجه به وجود نیاز همیشگی جامعه به بینایی‌سنج‌ها در رفع اختلالات بینایی و روند افزایشی شناخت و آگاهی مردم با این متخصصان، پیش‌بینی می‌شود آینده شغلی مناسبی پیش روی آن‌ها در کشور باشد.
شخصیت‌های مناسب شغل بینایی‌سنج
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید