مهندسی شهرسازی چیست
شهرسازی عبارت است از مطالعه طرح‌ریزی و توسعه شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با توجه به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخ‌گویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری. آنچه که به طور معمول در شهرسازی صورت می‌گیرد، طراحی، تقویت و تنظیم فضا به منظور ایجاد توسعه‌ای موزون است. دانش شهرسازی به بررسی تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فیزیکی یک شهر می‌پردازد و تلاش می‌کند که روابط موجود را در قالب یک نظام هماهنگ، مدیریت و سازماندهی کند.
کار مهندس شهرسازی چیست
مهندس شهرسازی کسی است که با مطالعه و بررسی روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاکم در شهر، برنامه‌ای بسامان و مطبوع برای یک شهر ارائه می‌دهد، برنامه‌ای که تصویرگر سیمای شهر در آینده است. مهندس شهرسازی می‌تواند در تغییر سیمای شهر، ایجاد بدنه چشم‌نواز و منظری خوب و آرامش‌بخش و پیش‌بینی تمهیدات لازم که تامین خدمات عمومی شهر را منظور کند، فعالیت داشته باشد. مهندس شهرسازی با دید وسیعی که دارد مسائل یک شهر را برنامه‌ریزی و ساختار آن را طراحی می‌کند. او باید شرایط و الزامات مختلف محل مورد نظر از جمله اقلیم و فرهنگ را در نظر بگیرد و با کمک خلاقیت و نوآوری خود آن‌ها را به بهترین شکل در برنامه‌ها و طراحی‌های خود لحاظ کند. شهرسازی در عین تخصصی بودن، با زمینه‌های مختلف مسائل شهری، روستایی، منطقه‌ای و انسانی ارتباط نزدیکی دارد. مهندس شهرسازی معمولا در کار خود با متخصصان مختلف از جمله مهندسان معماری و عمران، جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان، متخصصان محیط زیست و جغرافیا ارتباط دارد.
حوزه‌های تخصصی مهندس شهرسازی
فعالیت‌های مهندس شهرسازی حوزه‌های مختلفی را در بر می‌گیرد که معمولا با توجه به تخصص و گرایش تحصیلی، در یک یا چند حوزه مشغول به کار می‌شود. این حوزه‌ها عبارتند از:
- برنامه‌ریزی شهری که عمدتا بر روی کاربری اراضی متمرکز است؛ یعنی بررسی می‌کند که چگونه می‌توان فضا و پهنه شهر را به فعالیت‌های مختلف اعم از صنعتی، تجاری و مسکونی اختصاص داد
- برنامه‌ریزی حمل و نقل
- برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی؛ زیرا مهم‌تر از مسائل فیزیک شهری، جامعه شهری و انسان‌هایی اند که در این محیط زندگی میکنند. به عبارت دیگر برای اقشار مختلف که امکانات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارند یا برای اقوام مختلفی که در مکان‌های مختلف یک شهر زندگی میکنند، باید برنامه‌ریزی شود.
- برنامه‌ریزی شبکه‌های زیرساختی مانند آب، برق و تلفن
- برنامه‌ریزی محیط زیست که به بررسی خطرات محیط زیست مانند سیل و زلزله می‌پردازد و برای مقابله با این سوانح برنامه‌ریزی می‌کند و تاثیرات سویی را که انسان بر محیط زیست می‌گذارد مطالعه می‌کند.
- طراحی شهری که به طراحی سه‌بعدی شهر می پردازد و محور توجه آن مناسبات انسان با محیط فیزیکی خود است. در واقع در طراحی شهری انسان با همه خصوصیات جسمی، روحی و معنویش مطرح است و هدف آن نیز ارتقای کیفیت شهر است
وظایف مهندس شهرسازی
- تهیه طرح‌ها و نقشه‌های شهری و منطقه‌ای
- انجام پروژه‌های طراحی، ساخت محوطه‌ها و تفکیک اراضی
- تایید نقشه‌های ساخت و ساز
- نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی و شهرسازی
- دادن مشاوره به مدیران و مسئولان در امور شهری
- طراحی و برنامه‌ریزی برای ایجاد انواع شهرک‌های مسکونی، تجاری و صنعتی
- برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای جدید
- بررسی نتایج و اثرات انواع پروژه‌های عمرانی روی مسائل شهری و شهرنشینی
- برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم حمل و نقل شهری و تلاش برای توسعه آن
- طراحی اولیه یا مجدد خیابان‌ها و معابر با هدف افزایش ایمنی و راحتی همه افراد جامعه و کاهش ترافیک و ازدحام
- برنامه‌ریزی و اخذ تدابیری برای کاهش اثرات سوء زندگی شهری
- مکان‌یابی عناصر و کاربری‌های گوناگون شهری
مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس شهرسازی
- علاقه به فعالیت‌های مهندسی و مباحث شهرسازی
- داشتن درک و ذوق هنری (زیرا حوزه کاری مهندس شهرسازی تلفیقی از هنر و مهندسی است)
- داشتن اطلاعات کافی در حوزه‌های مختلف شهری، انسانی، اجتماعی و اقتصادی
- توان تجزیه و تحلیل مناسب
- توان انجام کار گروهی
- مهارت‌های ارتباطی و مذاکره‌ای مناسب
- توان خوب در سازماندهی و مدیریت زمان
- داشتن خلاقیت و نوآوری
- توان خوب در طراحی و شناخت روانشناسی رنگ‌ها (به خصوص برای مهندسان طراحی شهری)
- آشنایی با زبان انگلیسی
نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی شهرسازی
امروزه نرم افزارهای رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمکی مهندس شهرسازی است. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی مهندس شهرسازی بپردازید، متوجه خواهید شد بیشتر کارفرمایان، شرکت‌ها و سازمان‌ها یکی از شرایط جذب مهندس شهرسازی را تسلط بر نرم‌افزارهای مربوط به حوزه مهندسی شهرسازی قرار داده‌اند. بنابراین اگر می‌خواهید در شغل مهندسی شهرسازی موفق باشید، به راحتی و به سرعت بتوانید شغل مناسب و پردرآمدی را در این حوزه بیابید یا اگر در این حوزه شاغل هستید و می‌خواهید پله‌های ترقی را سریع‌تر طی کنید، مطمئن باشید یادگیری نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی شهرسازی یکی از راه‌های اصلی و مطمئن برای شماست. برخی از مهم‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی مهندسی شهرسازی عبارتند از:
| جدول نرم‌افزارهای تخصصی | |
|---|---|
| CityEngine | نرم‌افزار ایجاد مدل‌سازی سه بعدی شهری |
| Auto Cad | نرم‌افزار طراحی‌های دو بعدی و سه بعدی و علوم مهندسی مرتبط با نقشه‌کشی |
| Revit | نرم‌افزار مدل‌سازی و طراحی نقشه‌های ساختمانی |
| GeoShow۳D | نرم‌افزاری قوی برای مدیریت اطلاعات جغرافیایی سه بعدی |
تحصیلات، بازار کار و فرصت‌های استخدامی مهندس شهرسازی
برای ورود به شغل مهندسی شهرسازی حداقل مدرک کارشناسی مهندسی شهرسازی لازم است. علاقه‌مندان می‌توانند در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای این رشته در گرایش‌های مختلف ادامه تحصیل دهند.
زمینه‌های کاری مهندس شهرسازی در کشور بسیار متفاوت و متنوع است. مهندس شهرسازی می‌تواند در سازمان‌های وابسته به مسائل سکونتی و شهری از جمله وزارت مسکن، راه و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن، شرکت عمران شهرهای جدید، مراکز تحقیقاتی مسکن و شهرسازی، استانداری‌ها، بنیاد مسکن، شهرداری‌های مناطق و نواحی شهری و سازمان‌های وابسته به آن‌ها مانند دفاتر نوسازی بافت‌های فرسوده، سازمان نوسازی، سازمان زیباسازی شهری و سازمان‌های پیشگیری از مدیریت بحران استخدام شوند. همچنین به عنوان کارشناس رسمی دادگستری می‌تواند به حل پرونده‌های مرتبط به حوزه کاری خود بپردازد. برای این کار بایستی در آزمون مربوطه که در هر نوبت شرایط آن اعلام می‌شود، شرکت و مدرک کارشناس رسمی از دادگستری دریافت کند.
در بخش خصوصی نیز فعالیت در شرکت‌های مهندسین مشاور شهرسازی، معماری و برنامه‌ریزی منطقه‌ای امکان‌پذیر است. در صورت داشتن سرمایه، تجربه و سایر شرایط لازم، نیز می‌توان به طور مستقل به تاسیس شرکت مهندسی مشاور شهرسازی اقدام کرد.
مهندس شهرسازی برای دریافت مجوزهای فعالیت در بسیاری از بخش‌ها باید از سازمان نظام مهندسی پروانه اشتغال به کار دریافت کند. او ۳ سال پس از فارغ‌التحصیلی می‌تواند در آزمون حرفه‌ای سازمان نظام مهندسی که به صورت سراسری در استان‌ها برگزار می‌شود، شرکت کند و به شرط قبولی در آزمون و ارائه سوابق کارآموزی مناسب پروانه اشتغال به کار مهندسی دریافت کند.
با توجه به روند رو به رشد توسعه شهرها در کشور و لزوم به کارگیری متخصصان شهرسازی برای برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای پروژه‌های مرتبط، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی بازار کار و فرصت‌های شغلی مناسبی پیش روی مهندسان شهرسازی باشد.
شخصیت‌های مناسب شغل مهندسی شهرسازی
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید
از تجربیات دیگران استفاده کنید!
مطالعه تجربیات شرکت کنندگان آزمون‌های استخدامی سازمان‌های مختلف در دوره های گذشته می تواند نقش بسزایی در قبولی شما در سازمان مورد نظر داشته باشد.
۷۹ نظر برای آشنایی با شغل مهندس شهرسازی