آشنایی با شغل

مهندس دریا

مهندسی دریا چیست

اگر دانش فنی و مهارت حل مساله دارید و به دنبال یک شغل حرفه‌ای در حوزه مهندسی هستید، شغل مهندسی دریا می‌تواند برای شما مناسب باشد.

به دلیل داشتن مرزهای آبی گسترده و اهمیت بسیار زیاد حمل و نقل آبی در رشد و توسعه کشور، تخصص‌ها و مشاغل زیادی در حوزه دریایی ایجاد شده است. مهندسی دریا یکی از اصلی‌ترین آن‌ها است. مهندسی دریا چندین تخصص را در بر می‌گیرد که هر کدام حیطه وظایف مجزایی دارند. این تخصص‌ها عبارتند از:

• مهندس کشتی: مهندس کشتی مسئول مدیریت و اداره فنی امور کشتی‌ها است. او در هدایت فنی، تعمیر و نگهداری، راه‌اندازی موتور انواع کشتی‌ها تخصص دارد. در هر کشتی تجاری ۵ مهندس کشتی با عناوین مهندس ۱ تا مهندس ۵ وجود دارد. مهندس کشتی تازه وارد باید از مهندسی ۵ شروع کند و پس از پیشرفت به مهندسی ۱ برسد.
• مهندس کشتی‌سازی: کار مهندس کشتی‌سازی طراحی، محاسبه، نظارت بر ساخت و تعمیر انواع کشتی‌ها، زیر دریایی‌ها، قایق‌ها، شناورها و سازه‌های دریایی (از جمله سکوها و اسکله‌ها) است. مهندس کشتی‌سازی در صنایعی مانند نفت و گاز که نیاز به ساخت و استقرار سکوهای نفتی و کشتی‌رانی که بیشتر در کشور به اسکله‌سازی و تعمیر انواع کشتی‌ها و قایق‌ها می‌پردازند، فعالیت می‌کند.
• مهندس دریانوردی (کاپیتان کشتی): هدایت و رهبری کشتی و مدیریت و تامین امنیت نیروی انسانی شاغل در آن بر عهده مهندس دریانوردی است.در واقع او مسئول راهبری و  مدیریت کشتی است. به مهندس دریانوردی، کاپیتان کشتی نیز می‌گویند. مهندس دریانوردی کمتر با مسایل فنی کشتی سر و کار دارد و بیشتر با مدیریت کارکنان، مسیریابی، کنترل وضعیت آب و هوا و مانند آن‌ها در ارتباط است. البته برای رسیدن به پست کاپیتان کشتی، فرد باید ابتدا به عنوان افسر سوم وارد کشتی شود و پس از طی موفق مراتب افسر دومی و افسر اولی و گذراندن دوره‌ها و آزمون‌های تکمیلی می‌تواند کاپیتان کشتی شود.

مهندس دریا با توجه به تخصص خود ویژگی‌های خاصی باید داشته باشد. مهندس کشتی و کشتی‌سازی باید در زمینه فیزیک، ریاضی و مکانیک قوی باشد. مهندس دریانوردی بیشتر باید در حوزه مدیریتی، جغرافیایی، مسیریابی  تبحر داشته باشد. مهندس دریا باید از توانایی جسمانی مناسبی برخوردار باشد و توان تحمل فشار کاری زیاد و سفرهای دریایی طولانی (برای مهندس کشتی و مهندس دریانوردی) را داشته باشد. آن‌ها معمولا مدت زیادی از خانواده‌های خود دور هستند.

ساعت کاری مهندس دریا منعطف و غیر مشخص است. محل کار آن‌ها نیز می‌تواند در سازمان‌ها و شرکت‌های حوزه کشتی‌رانی، کشتی‌سازی، نفت و گاز یا روی کشتی (برای بیشتر مهندسان کشتی و مهندسان دریانوردی) باشد. محل کار مهندس کشتی‌سازی در شرکت‌های کشتی‌سازی است که همه در شهرها و نواحی ساحلی قرار دارند بنابراین او باید بتواند آمادگی زندگی در این نواحی را داشته باشد.

وظایف مهندس دریا

بسته به تخصصی که مهندس دریا در آن کار می‌کند، وظایف او متفاوت است.

• وظایف اصلی مهندس کشتی  عبارتند از:
  • راه اندازی، تعمیر و نگهداری موتور کشتی
  • اطمینان از ایمنی و کارایی کارکرد موتورها، تجهیزات، و سیستم‌های دریایی
  • نظارت و مدیریت امور فنی کشتی
• وظایف اصلی مهندس کشتی‌سازی  عبارتند از:
  • طراحی، توسعه، ساخت و نگهداری از کشتی‌ها و قایق‌ها
  • طراحی، ساخت و پیاده‌سازی سیستم‌های دریایی، سکوها، خطوط لوله و تجهیزات مرتبط
  • نظارت بر روند انجام پروژه‌های ساخت و تعمیر
  • انجام کارهای تحقیقاتی (زمینه‌های تحقیقاتی زیادی در زمینه ساخت کشتی در کشور وجود دارد)
• وظایف اصلی مهندس دریانوردی (کاپیتان کشتی) عبارتند از:
  • هدایت کشتی بر طبق مسیر مشخص شده
  • مدیریت و کنترل نیروی انسانی شاغل در کشتی
  • تامین آسایش و امنیت شاغلان و مسافران کشتی
  • حفظ آرامش و کنترل کشتی در شرایط بحرانی مانند طوفان، تصادف

مهارت و توانمندی‌های مورد نیاز مهندس دریا

داشتن مهارت و تخصص خوب از الزامات موفقیت در هر شغلی است. در مهندسی دریا نیز وجود برخی مهارت و توانمندی‌ها ضروری است. برخی از این توانمندی‌های کلی عبارتند از:

• توانایی عالی در حل مساله
• توانایی خوب در ریاضیات، فیزیک، مکانیک و فناوری اطلاعات (به خصوص برای مهندس کشتی و مهندس کشتی‌سازی)
• مهارت‌های مذاکره و ارتباطی خوب
• دانش فنی عالی (به خصوص برای مهندس کشتی و مهندس کشتی‌سازی)
• توانایی اولویت‌بندی کارها و برنامه‌ریزی موثر
• به روز نگه داشتن خود و اطلاع از آخرین پیشرفت‌ها و تکنولوژی‌های مرتبط
• توانایی مدیریت و سازماندهی (به خصوص برای مهندس دریانوردی)
• توان تصمیم‌گیری درست و به موقع (به خصوص برای مهندس دریانوردی)
• توانایی انجام کار تیمی
• توانایی حفظ آرامش در شرایط بحرانی (به خصوص برای مهندس کشتی و مهندس دریانوردی)
• رعایت اصول بهداشتی و ایمنی
• توانایی سفر و کار روی دریا برای مدت طولانی
• آشنایی با زبان انگلیسی
• غواصی (به خصوص برای مهندس کشتی‌سازی)
• توان و سلامت جسمی کامل (به خصوص برای مهندس کشتی و مهندس دریانوردی)

نرم افزارهای تخصصی مهندسی دریا

امروزه نرم‌افزارهای رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمکی مهندس دریا است. اگر به بررسی اجمالی آگهی‌های استخدامی مهندس دریا بپردازید، متوجه خواهید شد بیشتر کارفرمایان، شرکت‌ها و سازمان‌ها تسلط بر نرم‌افزارهای تخصصی مربوط به حوزه مهندسی دریا را یکی از شرایط جذب خود قرار داده‌اند. مهم‌ترین این نرم‌افزارها در جدول زیر فهرست شده‌اند.

تحصیلات، بازارکار و فرصت‌های استخدامی مهندسی دریا

علاقه‌مندان برای ورود به شغل مهندسی دریا با توجه به تخصص و شغل مورد نظر خود، باید در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی دریا در گرایش کشتی‌سازی، مهندسی کشتی و مهندسی دریانوردی، یا در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری تحصیل کنند. البته در شاخه فنی و حرفه‌ای نیز گروه علوم و فنون دریایی وجود دارد که افراد علاقه‌مند می‌توانند پس از گذراندن سال اول دبیرستان وارد شاخه‌های مختلف این گروه شوند و در صورت علاقه در دانشگاه ادامه تحصیل دهند. شرکت ملی نفتکش ایران در دانشگاه‌ها در رشته مهندسی دریا به صورت بورسیه دانشجو می‌پذیرند. علاقه‌مندان به بورسیه، می‌توانند از این راه اقدام کنند تا پس از اتمام درس، شغل تضمین شده‌ای داشته باشند. همچنین برخی از موسسات آموزشی معتبر از جمله موسسه آموزش کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، دوره‌های آموزشی تکمیلی برگزار می‌کنند و گواهینامه‌های معتبر به افراد ارائه می‌دهند. داشتن این گواهینامه‌ها در یافتن شغل بهتر و موفقیت بیشتر مهندسان دریا موثر است.

مهندس دریا با توجه به تخصص خود می‌تواند در سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی صنایع دریایی، کشتی‌رانی، نفت و گاز، کشتی‌سازی مشغول به کار شود. برخی از آن‌ها عبارتند از: شرکت کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت کشتی‌رانی والفجر، کارخانه کشتی‌سازی صدرا، سازمان بنادر و دریانوردی.

 

جست‌وجوی آگهی

استخدام مهندس دریا

شخصیت‌های مناسب شغل مهندسی دریا

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.

برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید