آشنایی با شغل روانپزشک
روان‌پزشکان به تشخیص، ارزیابی، درمان و پیشگیری از اختلالات رفتاری، عاطفی و ذهنی می‌پردازند.
روان‌شناس کیست
روانپزشک متخصص تشخیص و درمان بیماری‌های روانی یا روان‌درمانی است. همه روان‌پزشکان برای سنجش و درمان بیماری‌های روانی آموزش می‌بینند. روان‌پزشکان و متخصصان بهداشت روانی تنها کسانی هستند که صلاحیت تجویز دارو برای درمان بیماری‌های روانی را دارند. برخی از روان‌پزشکان متخصص در کمک به گروه سنی ویژه‌ای هستند، مانند روانپزشک کودکان که درمان گروه سنی کودکان یا نوجوانان را بر عهده دارند.
تفاوت روان‌شناس، مشاور و روانپزشک
برخی از مردم گاهی روانپزشک را با روان‌کاو و روان‌شناس و مشاور اشتباه می‌گیرند. از نظر تحصیلی و فرایند آموزشی روانپزشک پیش از روانپزشک شدن باید از دانشکده پزشکی فارغ‌التحصیل شود و مدرک دکتری عمومی داشته باشد و آموزش بیماری‌های روانی را ببیند و سپس متخصص روانپزشک شود. اما روان‌شناس و مشاور در رشته روان‌شناسی ابتدا نسبت به دریافت مدرک کارشناسی و سپس در مراحل بعدی کارشناسی ارشد یا دکتری اقدام می‌کنند.
با مثال زیر که نزد روان‌شناسان رایج است تفاوت این تخصص‌ها را مشخص می‌کنیم. «وقتی فردی با یک مشکل تربیتی با فرزندش مواجه می‌شود ابتدا از یک دوست یا بزرگ‌تر نظرخواهی می‌کند و آن دوست بر اساس تجربه‌های محدودش نقطه نظراتی را مطرح می‌کند که می‌تواند مفید باشد یا نباشد. پس از آن، اگر فرد از آگاهی و بینش بهتری برخوردار باشد، به جای رفتن سراغ اعمال مضحک (مثل کف‌بینی و طالع‌بینی) سراغ اهل فن می‌رود و سعی می‌کند با خواندن کتاب یا مقاله، مشکلاتش را حل کند. به طور مثال، در زمینه تربیت کودکان کتابی مطالعه می‌کند؛ و البته معمولا آن کتاب، کامل نیست و به طور اختصاصی برای ما تدوین نشده است. در گام بعدی، فرد با یک مشاور تماس می‌گیرد؛ البته مشاوره تلفنی می‌تواند راهکار مفیدی باشد اما چون تماس چهره به چهره وجود ندارد، احساس خوبی نیز تجربه نمیشود و معمولا کلی‌گویی‌هایی صورت می‌گیرد. از این‌رو فرد، قدم بعدی را برای رفتن نزد یک مشاور برخواهد داشت. مشاور هم سعی می‌کند راهکارهایی ارائه دهد و در صورتی که مشکل همچنان باقی باشد فرد باید از یک روان‌شناس بهره بگیرید تا با بررسی مسائل و مشکلات و توانایی‌های منحصر به فرد او کاری کند که بتواند راه ساده‌‌ای را در زندگی انتخاب کند.
حال پس از بررسی‌های همه جانبه روان‌شناسی و ارائه راهکار‌های مناسب، فرد متوجه شود جایی از مغزش دچار مشکل شده است. حالا باید نزد روانپزشک برود تا با دریافت داروهای خاصی تنظیم هورمونی وضعیت عادی خود را به دست آورد یا از یک متخصص مغز و اعصاب بخواهد او را معاینه کند و در صورت لزوم، عمل جراحی انجام دهد تا فرد بتواند دوباره به روان‌شناس خود مراجعه کند.
وظایف و مسئولیت‌های روانپزشک
- ارزیابی وضعیت ذهنی و فیزیکی بیماران برای تعیین ماهیت و حد اختلالات رفتاری، عاطفی و ذهنی
- ارزیابی تاریخچه و سوابق پزشکی و روان‌پزشکی بیماران به منظور تشخیص بهتر بیماری و امکان تجویز بهترین درمان
- انجام آزمایش‌های مختلف برای تشخیص بیماری و یافتن بهترین راه درمان
- تجویز دارو و برگزاری جلسات درمانی لازم تا بهبودی بیمار
- همکاری با سایر متخصصان از جمله پزشکان و روان‌شناسان برای درمان همه جانبه بیمار تا رسیدن به بهبودی کامل او
دانش و مهارت‌های مورد نیاز شغل روانپزشک
- علاقه زیاد به دیگران و حل مشکلات آن‌ها زیرا در صورت عدم علاقه‌مندی روانپزشک به انسان‌ها نمی‌تواند شنونده خوبی برای آن‌ها باشد
- ثبات عاطفی زیرا بسیاری از مراجعان روان‌پزشکان دچار اختلالات روحی و روانی هستند و از مشکلات روحی رنج می‌برند و نیاز است روانپزشک از ثبات روحی بالایی برخوردار باشد تا بتواند به دور از احساسات تصمیمی منطقی اتخاد نماید
- داشتن صبر و حوصله برای گوش کردن به صحبت‌های بیماران و آرامش دادن به آن‌ها
- رازداری زیرا گاهی اوقات بیماران مجبور می‌شوند برای مداوا خصوصی‌ترین مسائل زندگی خود را با روانپزشک در میان بگذارند و در صورت عدم اطمینان از رازداری پزشک خود عمل تشخیص و درمان با موفقیت انجام نخواهد شد.
- مهارت‌های ارتباطی عالی به منظور تاثیرگذاری بر بیماران
- مهارت شنیداری و گفتاری خوب
- قدرت تصمیم‌گیری به منظور اتخاذ تصمیم مناسب و صحیح به دور از احساسات و مسائل غیر تخصصی
- توان حل مساله برای حل مسائل و مشکلات بیماران
تحصیلات، فرصت‌های شغلی و بازار کار روان‌پزشکی
فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی که دوره تخصصی روان‌پزشکی را گذرانده‌اند، می‌توانند وارد این شغل شوند. علی‌رغم اینکه در ایران آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما می‌توان پیش بینی کرد به دلیل رشد فرهنگ مردم در خصوص روش صحیح مواجه شدن با بیماری‌های روانی و مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص و درمان، در آینده رشد اشتغال در این حوزه از میانگین مشاغل بیشتر باشد.
همچنین به دلیل افزایش اختلالات و بیماری‌های روانی در سال‌های اخیر به دلیل رشد زندگی شهرنشینی و افزایش اضطراب، افسردگی و سایر بیماری‌های مرتبط با این موضوع و افزایش مشکلات افراد پیش‌بینی می‌شود نیاز نسل جدید به روان‌پزشکان در سال‌های پیش رو به شکل فراینده‌ای رشد خواهد داشد.
روان‌پزشکان می‌توانند در مراکز بهداشتی و درمانی، مراکز روان‌پزشکی، کلینیک‌های روان‌شناسی و روان‌پزشکی دولتی و خصوصی، مدارس و دانشگاه‌ها و سایر سازمان‌هایی که به تخصص آن‌ها نیاز دارند، مشغول به کار شوند. آن‌ها همچنین می‌توانند به صورت مستقل کار کنند و مطب شخصی داشته باشند.
شخصیت‌های مناسب شغل روانپزشک
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید