آشنایی با رشته گفتار درمانی
رشته گفتار درمانی یکی از زیر مجموعههای علوم توانبخشی است و هدف آن کمک به افرادی است که دچار اختلالات گفتاری و زبانی هستند.
کار گفتاردرمانگر چیست
گفتاردرمانگران به افرادی که اختلالات تلفظی یا صوتی دارند و بیمارانی که دچار آسیبهای مغزی شدهاند و همچنین به ناشنوایان و طیف گستردهای از عقبماندگان ذهنی برای برقراری ارتباط کلامی کمک میکنند. آنها به خانواده بیمار و به طور کلی افراد جامعه توصیهها و راهنماییهایی در رابطه با مواجه با بیماران ارائه میدهند.
این دسته از متخصصان در وهله اول آسیبهایی را که توسط عامل ژنتیکی یا اکتسابی به گفتار و زبان وارد شده تشخیص میدهند و در وهله دوم به ارزیابی میزان آسیبدیدگی و علت آن میپردازند و سپس مرحله درمان را شروع میکنند. برای مثال امکان دارد به علت سکته مغزی، تصادف یا اصابت ترکش، اختلالی در حوزه زبان فرد ایجاد شود که به صحبتهای بیربط یا ناتوانی در سخن گفتن بروز میکند. اختلالهای ناشی از حوزه گفتاری مثلا کودکی که صدای «ر» را «ل» تلفظ میکند و فردی که در طول یک دقیقه بیش یا کمتر از حد متوسط ۴ جمله، مثلا ۱ تا ۱۰ جمله میگوید دچار اختلال در روانی گفتار است و بالاخره امکان دارد تارهای صوتی به دلایل مختلف آسیب ببینند که موجب خراب شدن کیفیت صوت میشود. در همه موارد فوق یک گفتار درمان سعی میکند که به شیوههای غیر پزشکی و بدون استفاده از دارو، آسیب ایجاد شده را درمان کند اما طول درمان و نحوه درمان متفاوت خواهد بود؛ یعنی آسیبهای حوزه زبان چون به سیستم عصب مرکزی در مغز مربوط هستند، طولانیتر و دشوارتر است اما درمان اختلاف حوزه گفتار آسانتر و سریعتر است.
درسهای رشته گفتاردرمانی در طول تحصیل
فیزیک صوت، آناتومی و فیزیولوژی عمومی، آناتومی و فیزیولوژی مکانیزم گفتار، آناتومی و فیزیولوژی اعصاب و رابطه با گفتار، روانشناسی کودک و نوجوان، روانپزشکی کودک و نوجوان، روانشناسی یادگیری، رشد روانی حرکتی، عقبماندگی ذهنی، بازی درمانی، سنجش شنوایی، مبانی شنوایی سنجی، زبان تخصصی، کمکهای اولیه، زبانشناسی، آواشناسی، روانشناسی زبان، اصول و متون مشاوره، اصطلاحات پزشکی، روش تحقیق، ژنتیک پزشکی، بافتشناسی و آسیبشناسی، بیماریهای گوش و حلق و بینی، کاربرد جراحی در گفتار درمانی، بیماریهای اعصاب در رابطه با گفتار، ارتودنسی در رابطه با گفتار، اصول توانبخشی.
مبانی گفتار درمانی، رشد طبیعی گفتار و زبان، بیماریشناسی تاخیر رشد گفتار و زبان، بیماریشناسی اختلال در تولید گفتار، مدیریت در گفتار درمانی، بیماریشناسی اختلال در صوت، بیماریشناسی اختلال در تشدید، بیماریشناسی اختلال در خواندن، ارزیابی و تشخیص افتراقی در بیماریشناسی گفتار و زبان، پروژه و پژوهش، کارآموزی بالینی.
تواناییهای لازم
صبور بودن مهمترین ویژگی لازم برای یک گفتار درمانگر است زیرا روند بهبود برخی از بیماران به کندی پیشرفت میکند. همچنین متخصص این رشته باید انعطافپذیر باشد. برای این که در این کار تنوع مراجعهکنندگان بسیار زیاد است؛ یعنی مراجعان میتوانند یک بچه ۲ ساله تا یک فرد ۹۰ ساله باشند که بدون شک هر یک روحیات و ویژگیهای خاص خود را دارند. دانشجوی موفق این رشته کسی است که به زبان انگلیسی و دانش کامپیوتر مسلط باشد. همینطور بهتر است با لهجههای مختلف آشنایی داشته باشد چون ممکن است ناشنوایی به او مراجعه کند که در یک محیط تُرک یا کُرد زبان زندگی کرده است.
موقعیت شغلی در ایران
یک گفتار درمانگر میتواند به قاریان قرآن، مداحان، خوانندگان، گویندگان صدا و سیما، دوبلورها و در کل افرادی که از صوت خود به صورت حرفهای استفاده میکنند، آموزش دهد که چگونه سخن بگویند یا از صوت خود استفاده کنند تا مشکلی برایشان به وجود نیاید. این رشته برای جوانان کنجکاو که به دنبال کشف ناشناختهها هستند و میخواهند در زمینه تحصیلیشان حرف اول را بزنند، رشته بکری است و زمینههای ناشناخته زیادی دارد. یک گفتار درمانگر میتواند در درمانگاهها و مراکز بهداشت، مراکز ویژه توانبخشی و مراکز آموزش و پرورش استثنایی فعالیت بکند چون قسمت عمده کار در ارتباط با ناشنواها و کمشنوایان است.
برای مشاهده سایر رشته ها اینجا کلیک کنید