آشنایی با شغل تدوین‌گر
اگر می خواهید وارد حوزه سینما و تلویزیون شوید و به دنبال شغلی اجرایی و خلاق هستید، این کار برای شما مناسب است. تدوین در واقع آخرین مرحله از تولید فیلم است و پس از آن شکل نهایی فیلم آماده می‌شود.
تدوین‌گر چه کار می‌کند
صحنه‌های فیلم به صورت تکه‌تکه (پلان) ضبط می‌شوند و سرانجام پس از پایان فیلم‌برداری، مطابق با روند داستان فیلم ، توسط تدوین‌گر طوری به هم متصل می‌شوند که به بهترین شکل معنا و مفهوم فیلم به مخاطب انتقال داده شود. تدوین‌گر جزو گروه پس از فیلم‌برداری است و فیلم‌های خام و صداهای ضبط شده را با تصاویر گرافیکی و جلوه‌های ویژه ترکیب و فیلم نهایی را تولید می‌کند. او رابطه نزدیکی با کارگردان دارد و نظرات و عقاید او را در کار خود اعمال می‌کند. تدوین گر بایستی به امور تولید اعم از کارگردانی، تصویربرداری و صدابرداری اشنا باشد تا بتواند اشتباهات یا اصلاحات را در تدوین به خوبی اعمال کند. تدوین‌گران حرفه‌ای می‌توانند تاثیر زیادی روی کیفیت محصول نهایی بگذارند.
کار تدوین معمولا از زمان شروع فیلم‌برداری آغاز می‌شود به طوری که صحنه‌هایی که روزانه فیلم‌برداری می‌شود در اختیار تدوین‌گر قرار می‌گیرد و او آن‌ها را مطابق با داستان فیلم و نظرات کارگردان سر هم می‌کند. در پایان فیلم‌برداری او یک فیلم خام منطبق با روند داستان، در اختیار دارد. در این مرحله کار نهایی تدوین آغاز و در پایان نسخه نهایی برای چاپ و تکثیر به لابراتوار ارسال می‌شود. پس از اکران خصوصی، با توجه به بازخورد تماشاگران یا نظر کارگردان، هنوز امکان انجام اصلاحاتی در تدوین فیلم وجود دارد.
مراحل تدوین چیست
به طور کلی مراحل تدوین عبارتند از:
- مرحله اسمبلی: در این مرحله تدوین‌گر از روی فیلم‌نامه و یادداشت‌های گزارش صحنه برای ایجاد نظم بین نماها، پلان‌ها را از پلان اول تا آخر به ترتیب شماره نما و صحنه و سکانس شماره‌بندی می‌کند. در این مرحله هیچ حذفی صورت نمی‌گیرد.
- مرحله راف کات: در هنگام فیلم‌برداری در ابتدا و انتهای یک پلان مقداری بیشتر از آنچه مورد نیاز است فیلم‌برداری می‌شود تا به هنگام تدوین مونتور بتواند هر لحظه را که مناسب دید برای بریدن انتخاب کند. این مرحله را در واقع اولین مرحله واقعی تدوین می‌دانند اما هنوز پلان‌ها پیوند نهایی و منطقی خود را به دست نیاورده اند.
- مرحله فاین کات: در این مرحله مونتور تصمیم نهایی را درباره نقطه برش و لحظه پیوند آن دو با یکدیگر می‌گیرد. اینک پلان‌هایی که به هنگام ساختن فیلم به طور جداگانه و در زمان‌ها و مکان‌های مختلفی فیلم‌برداری شده‌اند از نظر موضوع جریان وقایع و زمان و مکان دارای تداوم می‌گردد.
شماره هر پلان و سکانس و برداشت آن بر روی کلاکت نوشته می‌شود و در هنگام فیلم‌برداری جلوی دوربین شماره هر پلان نمایش داده می‌شود و صدای به هم خوردن کلاکت هم برای تدوین صدا لازم است. تدوین‌گر باید زمان مناسب کنار یکدیگر قراردادن صحنه‌های فیلم را به خوبی تشخیص دهد و به جزئیات توجه زیادی داشته باشد. همچنین باید صبور باشد و کارها را در زمان مقرر انجام و تحویل دهد. در این شغل مهارت‌های فنی، تجربه و ویژگی‌های فردی، برای بسیاری از کارفرمایان از مدارک تحصیلی ارزشمندتر است. علاقه‌مندان می‌توانند تجربه لازم را با کارآموزی، انجام کارهای داوطلبانه رایگان یا دوره‌های تخصصی موجود کسب کنند.
در بیشتر جشنواره‌های سینمایی دنیا، تدوین‌گران نیز نامزد کسب جوایز هستند و این اهمیت تدوین در فیلم‌سازی را مشخص می‌کند. البته به این نکته باید توجه داشت کار تدوین فقط ویژه کارهای فیلم‌سازی تلویزیون و سینما نیست. بلکه تعدادی از تدوین‌گران در تهیه بسیاری از پروژه‌های تبلیغاتی و ویدئو کلیپ ها‌نقش اساسی دارند.
تدوین‌گر معمولا به صورت پروژه‌ای در استودیو مشغول به کار است. البته گاهی با توجه به زمان‌بندی‌های استودیوها، مجبور می‌شود به صورت نوبتی و گاهی در شب‌ها کار کند. او باید منعطف باشد و بتواند برای ساعات طولانی کار کند.
وظایف تدوین‌گر
در پروژه‌های بزرگ گاهی یک تیم تدوین در کنار هم، کار تدوین را انجام می‌دهند. بسته به تخصص، نوع و اندازه پروژه کاری، وظایف تدوین‌گر عبارتند از:
- فهمیدن نیازهای پروژه از طریق کارگردان یا مشتری
- انتقال نسخه اولیه فیلم‌ها و ویدئوها به کامپیوتر
- بررسی نسخه اولیه و مشخص کردن بخش‌های مناسب و بخش‌های حذفی
- جدا و متصل کردن بخش‌ها به کمک نرم‌افزارهای ویرایشی
- حفظ داستان اصلی فیلم علی‌رغم ویرایش‌های انجام شده
- ایجاد نسخه خام از بخش‌های انتخاب شده
- افزایش کیفیت تصاویر به صورت دیجیتالی
- استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری برای اضافه کردن عناوین، تصاویر گرافیکی، صداها و افکت‌های تصویری
- گذاشتن همه بخش‌ها در کنار هم و تهیه نسخه نهایی
- تهیه DVDها
مهارت و دانش مورد نیاز شغل تدوین گر
- خلاقیت: بیشتر کارهای هنری نیاز زیادی به خلاقیت دارند تا بتوانند محصولی مورد توجه مخاطبان ارائه دهند. تدوین‌گر باید نظرات و دیدگاه‌های مخاطبان را بشناسد و برای اثرگذاری بیشتر فیلم با کمک خلاقیت خود از روش‌های جدیدی بهره بگیرد.
- داشتن دید هنری: از لازمه‌های اصلی کار تدوین، داشتن دید هنری است و در فهم درست روند کار و ایده‌ها و نظرات فیلم‌ساز به تدوین‌گر کمک زیادی می‌کند.
- دقت بالا و توجه زیاد به جزئیات: برای توجه کافی به کوچک‌ترین موارد در صحنه‌ها و کنار هم قرار دادن صحیح آن‌ها مطابق با داستان فیلم
- مهارت‌های ارتباطی عالی: برای ایجاد ارتباط نزدیک با کارگردان، تهیه کننده و سایر عوامل فیلم در پروژه
- توانایی انجام کار تیمی: برای همکاری با عوامل فیلم‌سازی از جمله کارگردان، صدابردار با هدف تهیه محصولی ارزشمند و با کیفیت
- تحمل فشار کاری زیاد و توانایی انجام به موقع پروژه‌ها
- مهارت‌های کامپیوتری خوب: چون بسیاری از کارهای تدوین به کمک نرم‌افزارهای کامپیوتری انجام می‌شود، تدوین‌گر باید بتواند به خوبی از کامپیوتر و این نرم‌افزارها استفاده کند.
تحصیلات، بازار کار و آینده شغلی تدوین‌گر
برای ورود به شغل تدوین‌گری علاقه‌مندان می‌توانند در رشته سینما گرایش تدوین در دانشگاه‌های سراسری و همچنین در رشته تدوین در دانشگاه علمی کاربردی تحصیل کنند. همچنین آموزشگاه‌های آزاد دوره‌های تخصصی تدوین‌گری را برگزار می‌کنند و برای افرادی که نمی‌خواهند از طریق دانشگاه این حرفه را بیاموزند مناسب هستند. تدوین‌گر می‌تواند به صورت قراردادی با شرکت‌های تولید فیلم، تلویزیون و شرکت‌های تبلیغاتی کار کند. زمان این قراردادها می‌تواند از یک روز تا چند ماه باشد. تعدادی از تدوین‌گرها هم در سازمان صدا و سیما استخدام می‌شوند. برخی نیز به استخدام شرکت‌های خصوصی فیلم‌سازی یا تبلیغاتی درمی‌آیند.
شخصیت‌های مناسب شغل تدوین‌گر
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید