وکیل کیست و کار او چیست
وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری – اعم از حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مامور می‌شود.
اگر شما به حوزه حقوق و قانون علاقه‌مندید و دنبال شغل چالشی و پر مسئولیت می‌گردید، این شغل مناسب شماست.
کار وکیل چیست
وکلا به مشتریان خود مشاوره حقوقی می‌دند و در برخی موارد به عنوان نماینده آن‌ها عمل می‌کنند. این مشتریان می‌توانند افراد، گروهی از افراد یا شرکت‌ها و اشخاص حقوقی باشند. برای انجام این شغل باید تحصیلات و تجربه کافی داشت. یک وکیل بایستی مهارت‌های سخنوری و نوشتاری در حد عالی داشته باشد. همچنین داشتن توان تجزیه و تحلیل میزان زیادی از اطلاعات، اعتماد به نفس زیاد و توان تحمل فشار کاری زیاد از لازمه‌های انجام درست این شغل است. یک وکیل در حوزه‌های زیر می‌تواند فعالیت داشته باشد
- بخش خصوصی: ارائه خدمات حقوقی از جمله گواهی انحصار وراثت، قانون مدنی و خانواده، دادخواهی، آسیب‌های شخصی و قانون جزا
- بخش تجاری: مشاوره دادن و انجام کارهایی برای بخش‌های تجاری مختلف مانند قوانین مربوط به قراردادها، مالیات، قوانین استخدام، خرید و فروش و ادغام شرکت‌ها
- مشاوره خصوصی: ارائه مشاوره حقوقی به شرکت‌ها، دولت‌ها و مقامات محلی
یک وکیل معمولا به صورت تخصصی کار می‌کند و تنها در یکی از شاخه‌های وکالت وارد می‌شود و تجربه کسب می‌کند. او وابسته به اینکه به صورت شخصی کار می‌کند یا استخدام شرکت یا سازمان خاصی است ساعت‌های کایر متفاوتی دارد. اگر به صورت شخصی در دفتر وکالت خودش کار کند ساعت کاری‌اش منعطف است و تنها در زمان‌هایی که وقت ملاقات داده است به دفترش مراجعه می کند. در برخی موارد باید همیشه در دسترس باشد حتی در شب‌ها و تعطیلات! محل کار او معمولا یا در دفتر کار یا در دادگاه است اما در برخی موارد با توجه به نوع پرونده نیاز به مسافرت کاری برای ملاقات با موکلان و تهیه شواهد و مدارک دارد. یک وکیل اگر در زمینه حقوق جزا فعالیت مب‌کند احتمالا زمان بیشتری از کارش را در دادگاه خواهد گذراند.
در حال حاضر وکالت نیز مانند بسیاری از شغل‌های دیگر به صورت کاملا تخصصی درآمده است. تخصص برخی از وکلا در پرونده‌های مربوط به ملک و زمین و تخصص برخی دیگر در مسایل خانوادگی است. همچنین بعضی از وکلا در حوزه حقوق تجارت فعالیت می‌کنند و بر قوانین تجاری داخلی و بین‌المللی تسلط دارند. حتی برخی از آن‌ها متخصص مسایل حقوقی ورزشکارانی مانند فوتبالیست‌ها هستند و با تسلط بر قوانین نهادهای بین‌المللی فوتبال همچون فیفا و نهادهای داخلی همچون فدراسیون فوتبال و باشگاه‌ها، به بازیکنان فوتبال مشاوره می دهند و قراردادهای آنان را منعقد می‌کنند. حقوق محیط زیست، حقوق حمل و نقل، حقوق بشر، حقوق نفت و گاز نیز از دیگر زمینه‌های فعالیت وکلا است که هر فرد پس از فارغ‌التحصیلی با توجه به رشته تحصیلی خود و نیاز بازار کار و عوامل دیگر جذب یکی از زمینه‌های تخصصی فوق خواهد شد.
وظایف وکیل
- مشاوره به مراجعان در خصوص موارد قانونی
- حضور در دادگاه به عنوان نماینده موکل خود و دفاع از آن‌ها
- تهیه پیش‌نویس‌ها، قراردادها و نامه‌ها برای درج در پرونده و پیشبرد امور حقوق و قضایی موکل خود
- جستجوی موارد مشابه قبلی برای تسهیل کار پرونده جاری در دست
- جمع‌آوری و نگهداری از مستندات و مدارک مربوط به پرونده برای ارائه به دادگاه جهت دفاع از موکل خود
- شرکت در جلسات و مذاکره‌ها به منظور کشف اطلاعات بیشتر، بررسی بیشتر پرونده و ارائه توضیحات یا دلایل و مدارک به ذی‌نفعان
- ارائه مدارک و شواهد به دادگاه و دفاع از موکل
مهارت و دانش مورد نیاز شغل وکالت
- مهارت عالی در سخنوری و نوشتن جهت تنظیم متن دفاعیه و قرائت آن در دادگاه
- توانایی تحلیل میزان زیادی از اطلاعات
- دقت بالا و توجه زیاد به جزئیات، زیرا کوچک‌ترین موضوعی می‌تواند بر مسیر پرونده تاثیرگذار باشد و بی‌توجهی به آن آثار غیر قابل جبرانی به همراه داشته باشد
- توانایی توضیح موارد قانونی برای افراد غیر متخصص به صورت خوب و واضح
- اعتماد به نفس زیاد به منظور دفاع کامل از موکل در صحن دادگاه
- توانایی متقاعدکردن دیگران
- توانایی تحمل فشار کاری زیاد و انجام چندین کار به طور همزمان
- درایت و همدلی با موکل خود به منظور ایجاد اعتماد به نفس و آرامش در او در جهت پیشبرد بهتر پرونده
- شهامت و جسارت
- راز داری زیرا وکلا اطلاعات بسیار خصوصی موکلان خود را به منظور دفاع بهتر از پرونده کسب می‌کنند و باید برای موکلان خود رازدار خوبی باشند
- آشنایی با مسائل مالی و اعداد و ارقام به خصوص اگر وکیل با اموال و کارهای مالی سر و کار داشته باشد
- آشنایی نسبی با علوم جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، انشان‌شناسی و علوم فلسفه زیرا حقوق با این علوم ارتباط نزدیکی دارد و برای موفق شدن در این شغل باید با آن‌ها آشنا بود
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل وکالت
فارغ‌التحصیلان کارشناسی از رشته‌های زیر می توانند وارد این حرفه شوند:
- حقوق
- الهیات و معارف اسلامی - فقه و مبانی حقوق اسلامی
- الهیات و معارف اسلامی - فقه و حقوق اسلامی (ویژه دانشگاه شهید مطهری)
همچنین دارندگان مدرک کارشناسی ارشد از یکی از رشته‌های زیر نیز می توانند به شغل وکالت بپردازند:
| جدول رشته‌های مجاز برای حرفه وکالت | |||
|---|---|---|---|
| حقوق خصوصی | حقوق سردفتری | حقوق ثبت اسناد و املاک | حقوق اسناد و قراردادهای تجاری |
| حقوق بین الملل | حقوق حمل و نقل | حقوق جزا و جرم شناسی | حقوق کیفری اطفال و نوجوانان |
| حقوق عمومی | حقوق نفت و گاز | حقوق بشر | حقوق مالکیت فکری |
| حقوق اقتصادی | حقوق دادرسی اداری | ٰحقوق هنری و ادبی | حقوق محیط زیست |
| حقوق تجارت بین الملل | حقوق خانواده | حقوق تجاری اقتصادی بین المللی | حقوق شرکتهای تجاری |
| حقوق ارتباطات | مدیریت نظارت و بازرسی | مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی | مدیریت دادگستری |
البته فارغ‌التحصیلان حوزه‌های علمیه نیز با داشتن شرایط لازم می‌توانند وارد این شغل شوند.
بازار کار و فرصت‌های شغلی یک وکیل
فارغ‌التحصیلان دانشگاه پس از کسب تجارب لازم و اخذ مجوز و پروانه وکالت از نهادهای قانونی می‌توانند نسبت به پذیرش پرونده‌های حقوقی و تاسیس دفتر وکالت اقدام و کار خود را به صورت مستقل آغاز کنند. برای گرفتن پروانه وکالت دادگستری، متقاضیان ابتدا باید در آزمون وکالت شرکت کنند. این آزمون هرسال توسط کانون وکلای دادگستری برگزار می‌شود. البته چند سالی است که مرکز مشاوران حقوقی و وکلای قوه قضائیه نیز اقدام به برگزاری این آزمون می‌کنند. شرایط متقاضیان این آزمون هر سال به صورت رسمی اعلام می‌شود. افرادی که در این آزمون موفق می‌شوند، پس از طی مراحل مصاحبه شفاهی و گزینش‌های اداری پروانه کارآموزی وکالت دریافت می‌کنند. به این وکلای کارآموز معمولا وکیل پایه دو اطلاق می‌شود. مدت این دوره کارآموزی و شرایط آن در کانون وکلا و مرکز مشاوران حقوقی و وکلای قو قضائیه متفاوت است. پس از طی دوره کارآموزی و قبولی در آزمون اختبار، پروانه وکالت پایه یک دادگستری به آن‌ها اعطا می‌شود. امکان دارد اشخاصی که سابقه کاری حقوقی یا قضایی دارند از طی دوره کارآموزی معاف و پروانه پایه یک وکالت دادگستری برای ایشان به طور مستقیم صادر می‌شود.
شغل وکالت از مشاغلی است که میزان موفقیت در آن برای افراد بسیار متفاوت است به طوری که وکلای موفق و نام و آشنا در حوزه تخصصی‌شان درآمد بسیار خوبی دارند. با توجه به تمرکز فعالیت‌های اقتصادی و تجاری در شهرهای بزرگ مثل تهران؛ بازار کار وکلا در اکثر حوزه‌های تخصصی در این شهرها بسیار بیشتر از شهرهای کوچک است. از سوی دیگر با گسترش و پیچیده‌تر شدن روابط اجتماعی در سال‌های اخیر، مخصوصا در شهرهای پرجمعیت و بزرگی مانند تهران، اصفهان و مشهد به تناسب آن مشکلات مردم و دعواهای حقوقی و قضایی نیز افزایش یافته است و بازار کار وکلا در سراسر کشور به‌ویژه در شهرهای بزرگ گسترده‌تر شده است.
به گفته وکلای متخصص و موفق، تسلط بر قوانین و مقررات، دارا بودن روابط عمومی قوی و جسارت لازم از مهم‌ترین عوامل موفقیت در این شغل به حساب می‌آیند. بنابراین میزان موفقیت یک وکیل در بازار کار بیش از گرایش تحصیلی و نوع دانشگاهی که از آن فارغ‌التحصیل شده، به مهارت‌های فردی او در برقراری ارتباط با مخاطبان و همچنین تسلط بر موضوعات تخصصی شغلش بستگی دارد.
شخصیت‌های مناسب شغل وکالت
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید