آشنایی با رشته مهندسی رباتیک
رشته فنی مهندسی رباتیک به دلیل اشتراک‌هایی که با رشته‌های مهندسی برق گرایش‌های الکترونیک و کنترل و همچنین مهندسی مکانیک گرایش طراحی جامدات و مهندسی کامپیوتر گرایش نرم‌افزار دارد یکی از رشته‌های میان‌رشته‌ای در ایران است.
معرفی اجمالی صنعت رباتیک
شهری را تصور کنید که ربات‌ها در بیشتر فعالیت‌های انسانی به ما کمک می‌کنند. به یقین که نگاهی با کمی دورن‌نگری و کمی بزرگ‌نمایی از آینده این رشته بسیار نگران کننده و شاید خطرناک باشد. تصور این که رباتی شما را در یک معامله بفریبد یا احساس و اندیشه داشته باشد و جماعاتی ربات‌گونه که بر سر مسائل مورد نظرشان نظیر کم‌توجهی به آن‌ها دست به شورش بزنند و بسیاری موراد دیگر که اکنون خنده‌دار و در باطن نگران کننده است. امروزه استفاده از ربات‌ها و اتوماسیون به علت بازده، سرعت و دقت بالا و هزینه پایینش، برای همه صنایع و کارخانه‌ها غیر قابل انکار است. نخستین بار در سال ۱۹۴۵ یک بازوی ربات با نام Manipulator با ۳ درجه آزادی در صنعت به کار گرفته شد. بیشتر ربات‌های صنعتی امروزی همان بازوی رباتیکی هستند اما با ۶ درجه آزادی و خیلی پیشرفته تر نبست به گذشته کار می‌کنند.
ارتباط رشته رباتیک با رشته‌های دیگر
گاهی اوقات حتی افراد تحصیل کرده نیز به اشتباه گمان می‌کنند مهندسی رباتیک همان مهندسی برق است! علاوه بر این مکانیک و کامپیوتر نیز هست! در صورتی که از نظر دانشجوبان رباتیک این اشتباهی واضح است ! از نظر آن‌ها یک مهندس رباتیک تنها یک مهندس رباتیک است. زیرا ارائه دروس مدارهای الکترونیکی و منطقی و ریزپردازنده در برنامه درسی مهندسی کامپیوتر-نرم‌افزار و اشتراک این دروس در رباتیک و مهندسی الکترونیک، نمی‌توان نسبتی از الکترونیک و رباتیک به کامپیوتر داد. وظیفه و کاربردها متفاوت است. شاید یکی از نمونه‌های فریبنده آگهی‌های استخدام شرکت‌ها یا کارخانه‌ها باشد که به دلیل کاربرد مورد انتظارشان، نام چند رشته مهندسی را در کنار یکدیگر قرار می‌دهند. به عبارتی این دیگر بستگی به نیاز صنعت و کارخانه‌ها دارد که بسته به نیازشان، رشته‌های دانشگاه تاسیس شده‌اند، رشته رباتیک نیز از این اصل مستثنی نیست. یک مهندس رباتیک حتی با وجود توانایی در برخی از موارد اختصاصی موجود در دیگر رشته‌ها، تنها یک مهندس رباتیک است این اصل را می‌توان برای دیگر رشته‌های فنی مهندسی تعمیم داد.
در حقیقت اگر یک مهندس رباتیک قصد نوآوری و ایجاد یک تکنولوژی را در سر بپروراند و برای مثال طرح یک ربات فوتبالسیت آدم‌واره را بریزد ملزوم به استفاده از دروسی که پیشتر فراگرفته است. به عبارتی باید در برنامه‌نویسی و تنظیم الگوریتم بهینه، طراحی مدارهای الکتریکی و الکترونیکی مورد نیاز، طراحی ساز و کار عالی، بی‌نقص و کارامد در ایجاد تعادل پویا مهارت کافی داشته باشد. به خصوص در زمینه طراحی کامیپوتری مدارها، اجزا و از همه مهم‌تر برنامه‌نویسی در سطح بالایی قرار داشته باشد تا این نیازها را برطرف کند. مثلا برای طراحی یک ربات کاوشگر باید با روش‌های عایق‌بندی، برای طراحی یک ربات پرنده با طراحی سیستم آیرودینامیکی و برای تولید و ساخت ربات جنگنده، با موارد و ویژگی‌های مختلف مانند استحکام و سبک وزنی یا انعطاف و سختی آشنایی نسبی داشته باشند.
گستردگی علم رباتیک
همان طور که در ارتباط این رشته با دیگر رشته‌ها ذکر شد برای فعالیت، نوآوری، تحقیق و پیشرفت به جرات می‌توان گفت یکی از وسیع‌ترین شاخه‌های فنی مهندسی، رشته مهندسی رباتیک است. برای مثال رربات جراح تحت فرمان پزشک در اتاق عمل با حضور مستقیم یا غیر مستقیم پزشک به کمک اینترنت، نمودی از پیشرفت این رشته است. تصور کنید رباتی را که شما طراحی کرده‌اید وسیله‌ای برای نجات یک بیمار و بهبودی وی شده است که قطعا لذت موفقیت آن خستگی زحمتتان را از بین می‌برد. نمونه بارز دیگر گستردگی علم رباتیک، که بسیار مورد توجه کشورهای مختلف نظیر ژاپن، کره، آمریکا و ایران قرار گرفته است، ربات‌های امداد و نجات هستنند که یاری‌رسان گروه امداد در حوادث غیر قابل پیش‌بینی اند. این گرایش از رباتیک آن قدر اهمیت دارد که مسابقاتی تحت عنوان شبیه‌سازی امداد و نجات در روبوکاپ برگزار می‌شود. مصارف ربات‌ها در همه ابعاد زندگی انسان به سرعت در حال گسترش است تا کارهای سخت و خطرناک را به جای انسان انجام دهند مثل بررسی وضعیت داخلی راکتورها هسته‌ای که یک ربات هیچ گاه تحت تاثیر تشعشعات رادیو اکتیو قرار نمی‌گیرد و این یک جایگزین خوب و مفید برای انسان‌ها است.
آینده شغلی، بازار کار و درآمد
کارخانه‌های دارای ربات‌های صنعتی و خطوط اتوماسیون و به خصوص بازوهای رباتیک به ویژه صنایع ماشین‌سازی و سپس شرکت‌های تولید کننده تراشه‌های سیلیکونی و الکترونیکی فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب می‌کنند.
برای مشاهده سایر رشته ها اینجا کلیک کنید