آشنایی با شغل حسابداری
حسابداری یک سیستم است که در آن فرآیند جمع‌آوری، طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارش‌های مالی و صورت‌های حسابداری در شکل‌ها و مدل‌های خاص انجام می‌گیرد تا افراد ذی‌نفع درون سازمانی مانند مدیران سازمان و یا برون‌سازمانی مثل بانک‌ها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر و یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند.
یک حسابدار چه می‌کند
یک حسابدار معمولا اطلاعات مالی را ثبت و گزارشات مالی را تهیه و به مدیریت شرکت یا مراجع قانونی ارائه می کند. حسابدارن داده‌های خام را در نرم‌افزارهای حسابداری ثبت و به آن‌ها نظم می‌بخشند. محصول نهایی کار یک حسابدار گزارش‌ها و صورت‌های مالی است که مبنای تصمیم‌گیری ذی‌نفعان (مدیران، مجامع عمومی سازمان، سرمایه‌گذاران، دولت و...) است.
رئیس حسابداری معمولا کارهای پیچیده‌تر حسابداری را انجام می‌دهد و بر فعالیت سایر حسابداران نظارت می‌کند و مشکلات احتمالی آن‌ها را حل و فصل می‌کند. همچنین رئیس حسابداری علاوه بر بررسی و تهیه گزارش‌های مالی، باید در مورد یافته‌های خود به مدیریت و سایر ذی‌نفعان توضیح دهد. در این خصوص باید جلساتی حضوری با مدیران شرکت/سازمان یا حسابرسان داخلی و خارجی برگزار کند و گزارش‌های مکتوب و مبتنی بر استاندارهای مالی و حسابداری تهیه و ارائه نمایند.
از سوی دیگر یک حسابدار متخصص یا رئیس حسابداری، در آینده می‌تواند مدیر مالی یک سازمان یا شرکت شود. یعنی می‌تواند به مدیر شرکت مشاوره دهد که منابع موجودش را در چه راه‌هایی سرمایه‌گذاری نماید تا استفاده بهینه از آن صورت گیرد یا اگر شرکت به منابع مالی جدید نیاز داشت یک مدیر مالی بر اساس دانش آکادمیک و تجارب حرفه‌ای خود می‌تواند بگوید که از چه طریقی باید تامین مالی کرد.
بسیاری از حسابداران بسته به نوع سازمان‌هایی که برایشان کار می‌کنند، در حوزه خاصی متخصص می‌شوند مثلا بعضی در حوزه بیمه، برخی در حوزه سلامت و برخی نیز در حوزه پیمانکاری فعالیت دارند. اکثر حسابداران در ادارات و شرکت‌ها کار می‌کنند. اگرچه برخی از آن‌ها در خانه مشغول به کارند اغلب آن‌ها به صورت تمام وقت کار می‌کنند. البته در زمان‌های خاص مانند پایان سال مالی (در ایران مصادف با اسفند ماه) یا زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی که در ایران مصادف با اوایل تابستان است ساعات کاری آن‌ها افزایش می‌یابد.
وظایف حسابدار
- ثبت اسناد حسابداری در نرم‌افزار حسابداری
- ثبت اطلاعات کارکنان و محاسبه حقوق و دستمزد ماهیانه آن‌ها و پرداخت فیش حقوقی به آن‌ها
- تهیه و بررسی صورت‌های مالی و کسب اطمینان از درستی و انطباق آن‌ها با قوانین و مقررات مالی و محاسباتی جاری کشور
- محاسبه بدهی مالیاتی، تهیه اظهارنامه مالیاتی و نظارت بر پرداخت صحیح و به موقع مالیات‌ها
- ثبت درآمدها و هزینه‌های شرکت و کنترل حساب سود و زیان و ارائه گزارش‌های دوره‌ای در این خصوص به مدیریت
- تهیه، سازماندهی و نگهداری گزارش‌های مالی قانونی
- ارزیابی عملیات مالی و پیشنهاد بهترین روش‌ها به مدیریت
- پیشنهاد روش‌های کاهش هزینه، افزایش درآمد و بهبود سود
مهارت و دانش لازم حسابدار
- قدرت تجزیه و تحلیل مسائل: به منظور توان تحلیل، تصمیم‌گیری و حل مشکلات در زمینه مسایل مالیاتی، بیمه و ...
- پشتکار و وقت‌شناسی: زیرا در زمان‌هایی از سال مانند زمان بستن حساب‌ها در پایان سال یا زمان ارائه گزارش‌های قانونی در تیرماه هر سال حجم کار حسابداران بسیار زیاد است و باید کار خود را با کیفیت و در سر وقت به اتمام رسانند
- دقت و توجه به جزئیات: با توجه به کار مداوم با اعداد و ارقام ریز و درشت!
- مهارت ریاضیات و فناوری اطلاعات: برای کار کردن با نرم‌افزارهای مالی و حسابداری که امروز به صورت فراگیر در شرکت‌ها و سازمان‌ها استفاده می‌شود.
- قدرت سازماندهی: به منظور امکان ساختار دادن و سازمان دادن به گزارش‌های مالی و در صورت ارتقاء و داشتن پست رئیس حسابداری یا مدیر مالی، داشتن قدرت کنترل و نظارت بر حسابداران
- قابل اعتماد بودن و رازداری: به دلیل اطلاع از جرئی‌ترین درآمدها و هزینه‌های شرکت و نیاز صاحبان و سهام‌داران شرکت برای اعتماد به حسابداران
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل حسابداری
فارغ‌التحصیلان رشته‌های حسابداری، مدیریت (بیشتر گرایش‌های مالی، بازرگانی، صنعتی و دولتی) و اقتصاد می‌توانند در موسسات و واحدهای تجاری، اعم از دولتی یا خصوصی به عنوان حسابدار در شاخه‌های زیر مشغول کار شوند:
- حسابداری مالی: در همه شرکت‌ها و موسسات تجاری و غیر انتفاعی
- حسابداری صنعتی: در واحدهای صنعتی و شرکت‌های تولیدی
- حسابداری دولتی: در سازمان‌ها و ادارات دولتی به عنوان حسابدار یا در صورت طی مراحل قانونی به عنوان ذی‌حساب یا عامل ذی‌حساب
- حسابداری مالیاتی: در ادارات دارایی و شرکت‌های حسابرسی
- حسابداری بیمه: در موسسات و سازمان‌های بیمه‌ای و شرکت‌های حسابرسی
- حسابداری بانک‌ها: در شعبه‌ها و سرپرستی بانک‌ها
موقعیت‌های شغلی مختلف امور مالی که معمولا از فارغ‌التحصیلان حسابداری برای آن‌ها دعوت به کار می‌شود عبارتند از:
| عنوان شغلی | میزان تحصیلات | سوابق کاری مورد نظر اغلب کارفرمایان |
|---|---|---|
| کمک حسابدار | فوق دیپلم یا لیسانس حسابداری | زیر ۳ سال |
| حسابدار | لیسانس حسابداری | ۳-۵ سال |
| حسابدار مالی | لیسانس حسابداری | ۵-۷ سال |
| حسابدار صنعتی | لیسانس حسابداری | ۵-۷ سال |
| حسابدار فروش | لیسانس حسابداری | ۵-۷ سال |
| حسابدار انبار | لیسانس حسابداری | ۵-۷ سال |
| حسابدار ارشد | لیسانس یا فوق لیسانس حسابداری | ۵-۷ سال |
| رئیس حسابداری | لیسانس یا فوق لیسانس حسابداری | ۱۰ سال |
| مدیر مالی | فوق لیسانس حسابداری | ۱۰-۱۵ سال |
| معاونت اداری و مالی | فوق لیسانس یا دکترا حسابداری | ۱۰-۱۵ سال |
| حسابرس داخلی | فوق یا لیسانس حسابداری | ۱۰ سال |
| سرپرست حسابرسی | فوق یا لیسانس حسابداری | ۱۰ سال |
| مدیر حسابرسی داخلی | فوق یا لیسانس حسابداری | ۱۰ سال |
هر چند در ایران اطلاعات دقیقی از میزان اشتغال و نرخ رشد آن به تفکیک هر شغل وجود ندارد اما بنا بر نظر متخصصان این حرفه بنابر دلایل مختلف از جمله رشد اقتصاد خصوصی، افزایش رقابت بین شرکت‌ها، توسعه سیستم مالیاتی کشور و افزایش اهمیت گزارش‌های مالی در بین مدیران دولتی و خصوصی چشم‌انداز مناسب شغلی برای حسابداران و متخصصان مالی انتظار می‌رود.
شخصیت‌های مناسب شغل حسابدار
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.