آشنایی با شغل استاد دانشگاه
اگر به تدریس در بالاترین سطح علاقه‌مندید یا اگر مایلید با تحقیق و پژوهش در دانشگاه‌ها و سایر مراکز آموزش عالی مرزهای دانش را درنوردید، باید گفت این شغل مناسب شماست!
معرفی اجمالی شغل استاد دانشگاه
این نکته قابل ذکر است که «استاد دانشگاه» یکی از مراتب «عضو هیئت علمی» است از این‌رو عنوان «عضو هیات علمی» یا «مدرس دانشگاه» برای این شغل دقیق‌تر از عنوان «استاد دانشگاه» است اما در این متن از عبارت «استاد دانشگاه» که در نگاه عموم رایج‌تر است، استفاده می‌کنیم. عضو هیئت علمی ممکن است در یک مرکز آموزش عالی غیر از دانشگاه (نظیر پژوهشگاه، پژوهشکده، سازمان، شرکت دانش‌بنیان و نظایر آن) مشغول به کار شود که در این حالت نیز در نگاه رایج با عنوان «استاد دانشگاه» مورد خطاب قرار می‌گیرد. در هر حال شرایط کلی و تعاریف زیر به طور معمول در بیشتر سازمان‌ها صدق می‌کند.
در یک دسته‌بندی کلی، اساتید دانشگاه به دو گروه آموزشی و پژوهشی تقسیم می‌شوند. بخش عمده فعالیت اساتید آموزشی تدریس و بخش کوچک‌تری از آن تحقیق و پژوهش است. در حالی که برای اساتید پژوهشی شرایط برعکس و عمده کار ایشان پژوهش است.
از نظر دسته‌بندی علمی نیز می‌توان اساتید دانشگاه را به ترتیب در چهار گروه مربی، استادیار، دانشیار و استاد قرار داد. یک فرد با مدرک کارشناسی ارشد و در بدو خدمت در مرتبه مربی و فردی با مدرک دکترا بسته به سابقه خدمت و فعالیت‌های علمی، پژوهشی و اجرایی در یکی از مراتب سه‌گانه بعدی قرار می‌گیرد. بدیهی است هر عضو هیات علمی تمایل به پیشرفت و ارتقا به مرتبه بالاتر و استادی دارد و این مستلزم تلاش مستمر برای به روز نگه داشتن معلومات و ارائه فعالیت‌های علمی مانند نوشتن مقاله، کتاب و کنفرانس است.
ساعت کاری یک استاد دانشگاه به طور معمول و در ابتدای کار ۴۰ ساعت در هفته (۸ ساعت در روز) و تمام وقت است. برای اساتید گروه پزشکی این میزان تا ۵۶ ساعت در هفته افزایش می‌یابد که به آن طرح تمام وقت جغرافیایی می‌گویند. به تدریج و با بالا رفتن سطح علمی از این میزان ساعت موظف کاسته می‌شود. این ساعات موظفی باید صرف تدریس، تحقیق، فعالیت‌های مدیریتی و اجرایی و پاسخگویی به دانشجویان و راهنمایی آنان و نیز ارتقای علمی خود از طریق مطالعه و تالیف شود.
معمولا چند استاد دانشگاه که در یک رشته تحصیلی یا تخصصی مشترکند یک گروه آموزشی تشکیل می‌دهند. یک دانشکده مرکب از چندین گروه آموزشی است و وظیفه هماهنگی بین اعضای یک گروه آموزشی را فردی با عنوان مدیر گروه بر عهده دارد.
وظایف استاد دانشگاه
- تهیه طرح درس (برنامه تدریس) منطبق بر سر فصل دروس دانشگاه
- تدریس سرفصل‌های تعیین شده و راهنمایی دانشجویان و رفع اشکالات آن‌ها
- ارزیابی آموخته‌های دانشجویان و تعیین نمرات آن‌ها
- همراهی و هدایت دانشجویان در فعالیت‌های علمی هر درس، پروژه، آزمایشگاه و بازدید علمی
- تلاش برای توسعه رشته‌های دانشگاهی در مقاطع مختلف
- هماهنگی و همکاری با مسئولان دانشگاه برای پیشبرد اهداف علمی و شرکت در جلسات مربوطه
- به روز نگه داشتن دانش از طریق شرکت در فعالیت‌های علمی و ارائه مقالات و تحقیقات علمی و پژوهشی
مهارت و دانش مورد نیاز استاد دانشگاه
- علاقه‌مندی به امر تدریس، آموزش و پژوهش
- توانایی ارتباط با جوانان و درک ویژگی‌ها، استعدادها و توانمندی‌های آنان
- توانایی مدیریت کلاس‌های درس دانشگاهی
- داشتن مدرک تحصیلی مناسب
- تسلط بر فناوری‌ها و تخصص‌های ویژه رشته تحصیلی و آشنایی با تحولات علم روز دنیا در آن رشته
تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل استاد دانشگاه
در حال حاضر در عمده رشته‌ها به ویژه در کلان‌شهرها داشتن مدرک دکترای تخصصی(PhD) یا دانشجوی مقطع دکترا بودن، شرط اصلی ورود به شغل استاد دانشگاه است. در برخی دانشگاه‌های آزاد، پیام نور، علمی – کاربردی و همچنین در بسیاری از دانشگاه‌های شهرستان‌ها و برای برخی رشته‌های خاص، از فارغ‌التحصیلان توانمند کارشناسی ارشد برای استاد دانشگاهی استفاده می‌شود.
شخصیت‌های مناسب شغل استاد دانشگاه
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.
برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید
از تجربیات دیگران استفاده کنید!
مطالعه تجربیات شرکت کنندگان آزمون‌های استخدامی سازمان‌های مختلف در دوره های گذشته می تواند نقش بسزایی در قبولی شما در سازمان مورد نظر داشته باشد.
۳۴ نظر برای آشنایی با شغل استاد دانشگاه