خوداشتغالی چیست؟

خوداشتغالی یا خویش فرمایی

"خوداشتغالی" یا "خویش‌فرمایی" نوعی از اشتغال است که در آن فرد برای خود کار کرده و کارفرمای خویش می‌باشد. از مشخصات بارز خوداشتغالی، ریسک‌پذیری می‌باشد زیرا درآمد فرد شاغل ثابت نبوده و به شرایط محیطی و داخلی کارگاه بستگی دارد. همچنین از این نوع اشتغال به "اشتغال در مشاغل آزاد" نیز نام برده می‌شود و دلیل این نامگذاری می‌تواند آن باشد که فرد خودشاغل از سیطره‌ی استخدام کارفرما رها بوده و از آزادی عمل برخوردار می‌باشد. کسب‌وکارهای خوداشتغالی عمدتاً در زمره‌ی کارگاه‌های کوچک قرار گرفته و در بخش خدمات غالب هستند. فعالیت‌های خدمات آموزشی، بهداشتی، درمانی، بازرگانی، فنی، مشاوره‌ای، ساختمانی و غیره از این سنخ به شمار می‌آیند. در بخش کشاورزی واحدهای کوچک تولید محصولات زراعی، باغی، دامی و آبزیان در این حیطه قرار می‌گیرند. سرانجام در بخش صنعت، کارگاه‌های کوچک تولیدی غیرکشاورزی (صنایع نساجی، غذایی، شیمیایی، فلزی، چوبی، دستی و غیره) قابل ذکر می‌باشند. نظارت دولت بر اکثر کسب‌وکارهای خوداشتغالی از طریق صدور مجوزهای مختلف صورت می‌گیرد. معمول‌ترین این مجوزها "پروانه کسب" است که دریافت آن شرایط خاص خود را دارد و عمدتاً از طریق اتحادیه‌های اصناف صورت می‌پذیرد. آگاهی از این مجوزها و قوانین مربوطه، برای راه‌اندازی و موفقیت یک کسب‌وکار لازم می‌باشد.