آشنایی با شغل مشاور مدیریت

آشنایی با شغل مشاور مدیریت

مشاور مدیریت معمولا در حوزه تخصصی خود علم و دانش زیاد و مدرک تحصیلی دکتری دارد.

معرفی اجمالی مشاور مدیریت

مشاور مدیریت اغلب راه‌های بهبود کارایی سازمان را بررسی و بهترین گزینه و راه حل را به مدیران ارشد پیشنهاد می‌کند. او به مدیران در حوزه‌های مختلف از جمله: چگونگی افزایش سودآوری سازمان از طریق کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمدها، تدوین استراتژی توسعه محصولات جدید، روش جذب، ارتقا و آموزش نیروی انسانی مشاوره می‌دهد.

اگرچه برخی از مشاوران مدیریت در سازمان‌هایی که مشاوره می‌دهند به صورت رسمی کار می‌کنند، بسیاری از آن‌ها نیز به صورت قراردادی و همزمان با چندین شرکت یا سازمان همکاری می‌کنند. 

برخی از پروژه‌ها نیاز به گروهی از مشاوران دارند که هر کدام در زمینه‌ای متخصص هستند. به عنوان مثال در انجام یک پروژه پل‌سازی در یک کلان‌شهر، مدیر پروژه اغلب از مشاورانی در زمینه حمل و نقل، فرهنگی، برنامه‌ریزی شهری و عمرانی به صورت همزمان و در مراحل مختلف پروژه بهره می‌گیرد تا در اجرای پروژه همه ابعاد و تاثیرات انجام آن بررسی و برای آن برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد. در برخی دیگر از پروژه‌ها، مشاوران به طور مستقل با مدیران سازمان مشتری کار می‌کنند. برخی از مشاوران مدیریت اغلب در زمینه‌های خاصی مانند مدیریت موجودی یا سازماندهی مجدد ساختارهای سازمان برای حذف مشاغل غیر ضروری تخصص دارند. گاهی سازمان‌ها مشاورانی را برای توسعه استراتژی‌هایی برای ورود و ماندن در رقابت در بازارهای داخلی یا بین‌المللی به کار می‌گیرند.

سازمان‌ها معمولا به دنبال مشاورانی متخصص برای کار مورد نیاز خود هستند. به همین جهت مشاوران یا شرکت‌های مشاوره‌ای باید با ارائه پیشنهادی با تعیین ضرب‌الاجل و توضیح درباره چگونگی انجام آن کار توسط آن‌ها، اینکه چه کسی آن کار را انجام خواهد داد، چرا آن‌ها بهترین مشاوران برای انجام آن کار هستند، چه برنامه‌ریزی خواهند داشت و چه مقدار هزینه برای انجام آن پیشنهاد مورد نیاز خواهد بود، برای جلب نظر مشتری و گرفتن آن کار اقدام کنند. سازمان مشتری هم پیشنهادهای ارسالی را بررسی و بهترین را از هر جهت انتخاب می‌کند.

یک مشاور مدیریت معمولا وقت خود را بین مشتریان مختلف تقسیم می‌کند. چون او باید وقت زیادی را با مشتریانش بگذراند، بیشتر اوقات در خارج از دفتر کار خود حضور دارد. او کمتر با برنامه کاری فشرده و اضطراب کاری مواجه است و معمولا روند کاری‌اش آرام و به دور از فشار کاری است.  مشاوران مدیریت گاهی اوقات ساعات طولانی از روز و گاهی دیگر نیز تنها مدت محدودی از روز مشغول به کار هستند که این موضوع بستگی به کار و مشتریان‌شان دارد.

مسئولیت‌ها و نمونه وظایف مشاور مدیریت

وظایف یک مشاور مدیریت در حوزه‌های تخصصی مختلف یا شرکت‌ها و سازمان‌های گوناگون متفاوت است و به صورت مشخص بسته به نوع تخصص و جوزه فعالیت او دارد. برخی از مشاوران در حوزه مدیریت مالی، برخی در حوزه کیفیت و گروهی دیگر در بخش رویکردهای راهبردی سازمان به مشتریان خود مشاوره می‌دهند. در زیر به نمونه‌هایی از وظایف یک مشاور در بخش‌های مختلف اشاره شده است.

• جمع‌آوری و سازماندهی اطلاعات لازم برای حل مشکلات مطرح شده از سوی کارفرمایان به منظور امکان یافتن راهکار مناسب برای حل آن‌ها
• انجام مصاحبه‌های فردی با کارکنان و مدیران رده‌های مختلف سازمانی و بازدید از بخش‌های مختلف سازمان برای تعیین روش‌ها، ملزومات و یافتن راهکار مناسب و پیشنهاد به مدیران ارشد سازمان
• تحلیل اطلاعات مالی  شامل درآمدها، هزینه‌ها، میزان دارایی‌ها و بدهی‌ها به منظور کسب شناخت دقیق از وضعیت مالی شرکت مورد مشاوره و یافتن بهترین راهکار برای مسائل مطرح شده از سوی مدیران مربوطه
• ارائه راه حل‌ها و شیوه‌های جایگزین به مدیران و کارفرمایان بر اساس نیازی که آن‌ها اعلام می‌کنند
• پیشنهاد سیستم‌ها، رویه‌ها و تغییرات سازمانی جدید (در صورت نیاز). در بسیاری از موارد مشاور با تجربه و عالم می‌تواند اشکالات و نقاط ضعف و قوت سازمان را بهتر از مدیران شرکت ببیند و برای رفع آن‌ها راهکار مناسب ارائه دهد. زیرا مدیران شرکت یا سازمان از داخل سازمان به سازمان خود نگاه می‌کنند اما مشاور از بیرون به آن نظر دارد لذا بهتر می‌تواند در خصوص آن ارزیابی و قضاوت داشته باشد
• ارائه توصیه‌ها و پیشنهادات به مدیریت از طریق ارائه حضوری یا گزارش‌های مکتوب. در سازمان‌های دولتی مشاوران به طور معمول به صورت مکتوب نظرها و مشورت‌های خود را اعلام می‌کنند اما در شرکت‌های خصوصی فرهنگ ارتباطی مشاور با مدیر عموما به صورت شفاهی و از طریق جلسات مذاکره است
• مشورت با مدیریت در خصوص روند انجام تغییرات. پس از تصمیم‌گیری برای انجام یک تغییر در سطح سازمان، معمولا مشاور در کنار مدیریت سازمان (شرکت) فرایند تغییر را پیگیری و رصد می‌کند تا اشکالات پروژه تغییر به خوبی مشخص و رفع شود.

دانش و مهارت مورد نیاز برای شغل مشاوره مدیریت

• مهارت‌های تحلیلی: به منظور توان لازم برای تحلیل وقایع و شرایط شرکت یا سازمان کارفرما و ارائه بهترین راه حل برای رفع مشکلات و توسعه محصولات
• مهارت‌های ارتباطی: به منظور ایجاد ارتباط مناسب و تاثیرگذار با مشتریان و توان انتقال مفاهیم پیچیده علمی و تخصصی به مخاطبان خود که معمولا از بین مدیران رده‌های مختلف سازمانی در بخش دولتی یا خصوصی است
• مهارت‌های حل مساله: زیرا کار اصلی مشاور حل و فصل چالش‌ها و مسایل عمده شرکت‌ها و سازمان‌ها و ارائه بهترین راهکار برای پیشبرد امور به مدیران لایه‌های مختلف سازمانی است. برای این منظور مشاور باید مهارت کافی در حل مسئله داشته باشد به طوری که بتواند مشاوره مناسبی به مدیران برای اتخاذ بهترین تصمیم را بدهد
• اعتماد به نفس: با توجه به اینکه مشاور مدیریت معمولا به مدیر ارشد مشاوره می‌دهد و از سوی دیگر مدیر ارشد دارای جایگاهی است که هر تصمیم او می‌تواند تاثیرات بسیار زیادی و در سطح گسترده بر کسب و کار سازمانش داشته باشد لذا یک مشاور با تجربه  سعی می‌کند تحقیق و بررسی‌های لازم را در خصوص شناخت مسئله و ارائه راهکار انجام دهد و پس از رسیدن به نتیجه قطعی، نظر خود را با اعتماد به نفس کامل و بدون شک و شبهه به مدیریت عرضه نماید و در جلسات مختلف از آن دفاع کند.
• توان مدیریت زمان: این مهارت از ویژگی‌های مورد نیاز برای هر فرد و به ویژه مدیر است و قاعدتا کسانی که با سطوح بالای کسب و کار ارتباط دارند باید از این مهارت برخوردار باشند  وگرنه مشتریان‌شان اعتماد خود را از آنان سلب می‌نمایند

فرصت‌های شغلی و بازار کار مشاور مدیریت

یک فرد متخصص که دانش آکادمیک مناسب – معمولا در سطح دکتری (PH.D) – دارد و از تجربه بسیار مناسب در یک یا چند زمینه تخصصی برخوردار است می‌تواند به عنوان مشاور در شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مختلف ارائه خدمات مشاوره مدیریت دهد. به این صورت که چنین فردی معمولا پس از سال‌ها کسب علم و تجربه در حوزه تخصصی خود با افراد، سازمان‌ها و گروه‌های تخصصی بسیار زیادی ارتباط پیدا کرده است و افراد و مدیران زیادی با تجربه و تخصص این شخص آشنایی دارند. لذا بسته به تجربه و تخصص و شهرت فرد در حوزه تخصصی مربوطه، توسط افراد، گروه‌ها و دوستان به شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف برای مشاوره به مدیران آنجا معرفی می‌شود. اما در صورتی که فرد مشاور به عنوان یکی از اعضای شرکت مشاوره مدیریت فعالیت نماید معمولا از طرف شرکت برای ارائه مشاوره به مشتری معرفی می‌شود.

در ایران اطلاعات دقیقی در خصوص وضعیت استخدام این شغل در دسترس نیست اما آنچه مسلم است در سال‌های اخیر با گسترش بیشتر شرکت‌های خصوصی و رقابتی شدن بازار در بعضی از بخش‌ها و صنایع و همچنین جهانی شدن رویکردهای مدیریتی و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، بسیاری از شرکت‌ها نیاز به مشاورانی قدرتمند دارند تا بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند و در بازار سخت اقتصادی از مشکلات بیشتر رهایی یابند. بر این اساس شرکت‌های مشاوره مدیریت در دهه گذشته رشد داشته‌اند و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی نیز متوسط رشد در این شغل از متوسط رشد مشاغل بیشتر باشد.

شخصیت‌های مناسب شغل مشاور مدیریت

در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های شخصیتی، ارزش‌ها، علایق، مهارت‌ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم‌ترین این عوامل ویژگی‌های شخصیتی است. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فرد ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت اند. به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در همه مشاغل هستند و نمی‌توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی در این شغل موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ‌های شخصیتی که برای این شغل معرفی می‌شوند، عموما این کار را بیشتر می‌پسندند و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته‌اند.

برای مشاهده سایر مشاغل اینجا کلیک کنید