آشنایی با رشته ارگونومی
ارگونومی، به بیان ساده روشی است که نیازها، توانایی‌ها و محدودیت‌های جسمی و ذهنی انسان را کانون اصلی طراحیِ محصولاتِ مورد استفاده، مشاغل و محیط اطراف او قرار می‌دهد، تا ضمن تامین آسایش، سلامت و ایمنی، موجب افزایش کارایی نیز شود.
به طور کلی، بررسی دقیقِ فعالیت‌های جسمی و ذهنی انسان بر اساس ارتباط او با محیط اطراف، زمینه اصلی همه مطالعات ارگونومیک است. بر این اساس حیطه‌های تخصصی در بستر این علم را می‌توان به شرح زیر تعریف نمود. به بیان کلی، ارگونومی یعنی تناسبِ بین انسان‌ها و کارهایی که انجام می‌دهد، لوازمی که استفاده می‌کند، و محیطی که در آن کار، زندگی و مسافرت می‌کند. اگر چنین تناسبی حاصل شود، اضطراب و آشوب وارد بر افراد کاهش می‌یابد و آرامش بیشتری کسب می‌کنند. در نتیجه، آن‌ها کار خود را سریع‌تر، آسان‌تر، و با اشتباهِ کمتری انجام خواهند داد.
ارگونومیِ فیزیکی، بر ویژگی‌های بیومکانیکی، آناتومیک، فیزیولوژیک و آنتروپومتریکِ انسان متمرکز است. این شاخه از دانش ارگونومی همچنین تاثیر عوامل فیزیکیِ محیطی (مانند گرما، نور، صدا و لرزش) را بر کارایی و عملکردِ افراد، مورد بررسی قرار می‌دهد. مشارکت در طراحی محیط‌های کاری اداری و صنعتی، و همچنین محصولات و لوازم مورد استفاده افراد جامعه، از جمله پروژه‌های مرتبط با این شاخه هستند. از طرف دیگر، ارگونومی شناختی، بر فرایندهای ذهنی و فعالیت‌های مغزی انسان از قبیل حافظه، درک و استدلال به دلیل تاثیرشان بر اثر متقابل میان انسان و محیط تمرکز دارد. متخصصان این شاخه در زمینه طراحی وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارها، پیشگیری و کاهش اضطراب، و افزایش بازدهی ذهنی افراد در محیط‌های کاری قادر به ارائه مشاوره و راهکارهای ارگونومیک هستند. در عین حال ارگونومی سازمانی (اجتماعی) بر سازماندهی افراد و مشاغل برای دستیابی به بیشترین کارایی در مجموعه‌ای مشخص تاکید دارد. در این راستا متخصصان از طریق مطالعه الگوها و ساعت‌های کاری، چیدمانِ کارکنان در تیم‌ها و گروه‌های زیر مجموعه یک سیستم و عواملی از این قبیل، نسبت به تغییرات مورد نیاز پیشنهاداتِ خود را ارائه می‌دهند. سرانجام، ارگونومی سیستمی به عنوان موفق‌ترین روشِ تحلیل، طراحی و ارزیابی، سه شاخه فیزیکی، ادراکی و سازمانیِ دانش ارگونومی را به صورت یکپارچه و هماهنگ در اختیار می‌گیرد. البته در سال‌های اخیر زیر شاخه‌های دیگری مانند ارگونومیِ قانونی، ورزشی، تفریحی، توان‌بخشی و غیره در بستر دانش ارگونومی تعریف و زمینه‌ساز انجام تحقیقاتِ گسترده‌تر شده‌اند. به دلیل لزوم ارتباط دانش ارگونومی با شرایط و دنیای واقعی، درک یافته‌هایِ این علم و موارد کاربردِ عملیِ آن‌ها، منوط به شناخت زمینه‌های حضور آن در جامعه است. این مهم همچنین دیدگاه عمومی را به سمتِ پذیرشِ هر چه کامل‌ترِ ارزش و جایگاه این علم، سوق خواهد داد.
فارغ‌التحصیلان این رشته در زمینه های زیر می‌توانند در شرکت‌های دولتی و خصوصی استخدام شوند:
- آموزشی: به عنوان اعضاء هیات علمی در آموزش این رشته در دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی و آموزش عمومی
- پژوهشی: به عنوان دستیار پژوهشی در پروژه‌های تحقیقاتی
- خدماتی: در مراکز صنعتی، کارخانه‌ها، سازمان‌ها و محیط زندگی به عنوان نیروی متخصص آموزش‌دیده در راستای طراحی کار، طراحی وسائل کار و زندگی، طراحی ایستگاه کار و ارتقای ایمنی و سلامتی منابع انسانی
برای مشاهده سایر رشته ها اینجا کلیک کنید